Przymrozki 27 kwietnia! Jak zregenerować rośliny po przymrozkach?
Wiosenne przymrozki stanowią cykliczne i jedno z najpoważniejszych wyzwań dla polskich producentów owoców. Spadki temperatury poniżej zera, pojawiające się po wznowieniu wegetacji przez rośliny, mogą mieć katastrofalne skutki, szczególnie w krytycznych fazach rozwoju, takich jak kwitnienie i zawiązywanie owoców. Zdarzenie odnotowane w sadach w okolicach Chynowa 27 kwietnia, gdzie temperatura spadła do -4°C na wysokości 2 metrów i -5°C przy gruncie, jest tego dotkliwym przypomnieniem. W tym okresie tkanki roślinne, pąki kwiatowe, kwiaty i młode zawiązki są wyjątkowo wrażliwe ze względu na wysoką zawartość wody i delikatną strukturę komórkową.
27 kwietnia 2025r. Chynów
Potencjalne straty plonu spowodowane przymrozkami mogą sięgać nawet 100%, co stanowi poważne zagrożenie dla rentowności gospodarstw sadowniczych. Sadownicy stają w obliczu nie tylko ryzyka utraty dochodu, ale także problemów z uzyskaniem odszkodowań z tytułu ubezpieczeń. Chociaż istnieją aktywne metody ochrony, takie jak zraszanie nadkoronowe czy użycie wiatraków, są one często kosztowne, wymagają specyficznej infrastruktury i nie zawsze są w pełni skuteczne lub możliwe do zastosowania na szeroką skalę. W takich okolicznościach rośnie zainteresowanie alternatywnymi lub uzupełniającymi strategiami, w tym stosowaniem biostymulatorów mających na celu wsparcie regeneracji roślin po wystąpieniu stresu mrozowego.
Wrażliwość drzew owocowych na niskie temperatury drastycznie wzrasta wraz z postępem wegetacji, od pąków zimujących do młodych zawiązków owoców.Mechanizm uszkodzeń polega na zamarzaniu wody w komórkach i tkankach, co prowadzi do zniszczenia ich struktury. Skutkuje to czernieniem i obumieraniem pąków, opadaniem kwiatów, a w przypadku zawiązków – deformacjami, uszkodzeniami lub całkowitą utratą przyszłych owoców.
W Polsce stosuje się różnorodne metody zapobiegania uszkodzeniom mrozowym, obejmujące zarówno aktywne systemy (wymagające energii lub wody), jak i metody pasywne (np. wybór lokalizacji, odmiany) oraz aplikacje chemiczne. Kluczowym elementem skutecznej ochrony prewencyjnej jest dokładne monitorowanie temperatury bezpośrednio w chronionej kwaterze sadu.
Biostymulatory to substancje lub mikroorganizmy, które po zastosowaniu na rośliny lub ryzosferę stymulują naturalne procesy życiowe, wpływając na poprawę pobierania i wykorzystania składników pokarmowych, zwiększenie tolerancji na stresy abiotyczne (takie jak mróz, susza, upał) oraz podniesienie jakości plonu. Ich mechanizm działania różni się od nawozów (nie dostarczają pierwiastków w znaczących ilościach) i środków ochrony roślin (nie zwalczają bezpośrednio agrofagów).
W kontekście przymrozków, biostymulatory stosuje się zarówno prewencyjnie, w celu wzmocnienia naturalnej odporności roślin przed spodziewanym stresem, jak i interwencyjnie, po wystąpieniu uszkodzeń, aby wspomóc procesy regeneracyjne.Ich działanie polega m.in. na usprawnieniu metabolizmu roślin, poprawie efektywności fotosyntezy, regulacji gospodarki wodnej, zwiększeniu pobierania składników odżywczych oraz aktywacji naturalnych mechanizmów obronnych roślin.
Nitrofenolany Potasu – StimEfekt
Głównym składnikiem aktywnym preparatów StimEfekt są nitrofenolany potasu.Producent preparatu StimEfekt deklaruje trzykrotnie wyższą koncentrację tych związków w porównaniu do produktów konkurencyjnych.
Nitrofenolany potasu mają stymulować ogólną aktywność komórek roślinnych, m.in. poprzez przyspieszenie przepływu cytoplazmy.Deklaruje się ich pozytywny wpływ na intensywność fotosyntezy i efektywniejsze wykorzystanie energii przez roślinę. Mają poprawiać gospodarkę wodną roślin, w tym proces transpiracji. Zwiększają pobieranie składników pokarmowych z podłoża, co może być powiązane ze wzrostem aktywności reduktazy azotanowej.Kluczową deklarowaną korzyścią jest zwiększenie tolerancji roślin na stresy abiotyczne, w tym przymrozki i suszę.
Szczególnie podkreśla się ich rolę w szybkiej regeneracji roślin po uszkodzeniach spowodowanych czynnikami stresowymi, takimi jak przymrozki, gradobicie, susza, zalanie czy fitotoksyczność środków chemicznych. Mechanizm ten ma polegać na stymulacji naturalnych procesów naprawczych, odbudowie uszkodzonych komórek i tkanek, przywróceniu prawidłowego przepływu soków roślinnych i wznowieniu fotosyntezy.
Preparat może być stosowany zarówno zapobiegawczo, przed spodziewanym stresem, jak i interwencyjnie, w celu regeneracji po jego wystąpieniu. W kontekście przymrozków, zaleca się aplikację jak najszybciej po ustąpieniu mrozu, gdy temperatura wzrośnie do poziomu umożliwiającego funkcjonowanie roślin (np. 4-5°C).
Mieszanie z Giberelinami: komunikaty doradcze jednoznacznie wskazują na zalecenie mieszania preparatu Steam Effect (nitrofenolany) z preparatami giberelinowymi po wystąpieniu przymrozku. Potwierdza to również praktykę stosowania giberelin w celu ratowania plonu poprzez indukcję partenokarpii po uszkodzeniach mrozowych kwiatów. Połączenie tych dwóch grup substancji wydaje się logiczną strategią, mającą na celu zarówno ogólną stymulację regeneracji rośliny (nitrofenolany), jak i specyficzne działanie ratujące plon (gibereliny).
Efektywne zarządzanie ryzykiem wiosennych przymrozków wymaga proaktywnego, świadomego i elastycznego podejścia, integrującego wiedzę z zakresu fizjologii roślin, specyfiki lokalnych warunków, dostępnych technologii, realiów ekonomicznych oraz bieżących wyników badań naukowych.
Uwaga! Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone na etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zapoznaj się z zagrożeniami i postępuj zgodnie ze środkami ostrożności wymienionymi na etykiecie. Produkt biobójczy należy używać z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Przed użyciem należy przeczytać etykietę i ulotkę informacyjną.
