Na facebooku Nordkalk odbył się konkurs. W komentarzach pod postem użytkownicy facebooka zamieszczali pytania dotyczące wapnowania. Zwyciężyło osiem pytań! W video-relacji podzielę się z Wami wiedzą i odpowiem na dwa spośród ośmiu pytań!
Pytanie od Huberta Zięby
Czy przy odpowiednim odczynie pH należy wapnować glebę, bo gleba może mieć odczyn obojętny, ale może w niej występować niedobór wapnia potrzebnego w całej fazie wzrostu roślin?
Przy odpowiednim odczynie pH należy wapnować glebę. Co prawda wapnowanie przede wszystkim wykonujemy w celu odkwaszenia gleby czyli podwyższenia pH do wymaganego przez roślinę poziomu, ale również wapnowanie dostarcza dużo wapnia (Ca) jako pierwiastka odżywczego dla roślin. Wapnia dostarczamy poprzez korzenie 4 razy więcej niż poprzez liście. Wapń jest bardzo ważny dla roślin sadowniczych oraz warzywniczych, nawet jeśli chodzi o zdrowy wzrost jak i przechowanie.
Objawy niedoboru Ca są rzadko obserwowane na częściach wegetatywnych roślin. Przy niedoborze Ca liście wierzchołkowe są jasnozielone z drobnymi plamkami o barwie żółto-brązowej. Brzegi liści są często postrzępione. W przypadku jabłek i gruszek mała zawartość Ca powoduje ich drobnienie, zwiększenie wrażliwości na pękanie, korkowacenie i oparzenia słoneczne. Owoce przechowują się krótko i są mało trwałe w obrocie handlowym oraz podatne na wiele chorób fizjologicznych.
Żeby zaradzić temu potrzebujemy wapnować nasze sady. Wapnowanie najlepiej wykonać rok przed założeniem sadu/plantacji. Zbyt późne wykonanie tego zabiegu uniemożliwia podwyższenie odczynu gleby do wymaganej wartości. Przy konieczności podwyższenia, zarówno odczynu gleby jak i zawartości Mg, należy użyć wapna węglanowego o wysokiej reaktywności jak AtriGran i wapna magnezowego AtriGran Mg.
W zależności od kategorii agronomicznej gleby oraz aktualnego jej odczynu, zalecane dawki nawozów wapniowych w sadzie/plantacji wahają się od 500 do 2500 kg CaO na 1 ha. Przy okresowym wapnowaniu ( co parę lat) rośliny podlegają wahaniom odczynu w glebie, co może osłabiać ich wzrost lub obniżać plonowanie. Z tego powodu lepiej utrzymywać odczyn gleby na optymalnym poziomie przez cały okres eksploatacji sadu/plantacji. W celu stabilizacji kwasowości gleby należy stosować corocznie około 300-500 kg CaO na 1 ha (po wcześniejszym osiągnięciu optymalnego odczynu gleby).
Wapnowanie wykonuje się wczesną wiosną lub późną jesienią. W wiosennym terminie wapno rozsiewa się, gdy drzewa/krzewy nie wytworzyły jeszcze liści. Jesienne wapnowanie najlepiej wykonać od końca października do pierwszej połowy listopada.
Do wapnowania należy używać tylko środków odkwaszających, najlepiej mających certyfikat upoważniający do stosowania ich w rolnictwie ekologicznym, jak Nordkalk AtriGran i Nordkalk AtriGran Mg. Przestrzeganie tej zasady jest szczególnie ważne, gdyż wapno dostępne na rynku może być pozyskiwane z wielu gałęzi przemysłowych, jako produkt uboczny, o przekroczonych zawartościach metali ciężkich.
Pytanie od Adama Walencik
Który rodzaj wapna wybrać zwykłe czy magnezowe? Czy wapno magnezowe odkwasza lepiej? Czy magnez zawarty w wapnie będzie mógł być pobrany przez rośliny?
Wybieramy i wapna węglanowe i magnezowe. Magnezowe AtriGran Mg z Magnezem rzadziej, najlepiej co 4 wapnowanie, a najczęściej stosujemy wapno węglanowe wysokoreaktywne AtriGran. Jedno i drugie odkwasza glebę. Choć zwykle wapno węglanowe AtriGran co wynika z jego natury działa szybciej od wapna z magnezem. Wapno węglanowe jest produkowane z naturalnych skał, na wstępie mielone na mączkę a potem granulowane. To przekłada się na wysoką reaktywność czyli zdolność odkwaszania. Wapna magnezowe najlepiej jest stosować co 4 wapnowanie. Dostarczamy wówczas składnika pokarmowego jakim jest magnez w najtańszej formie dostępnej na rynku. Stosowanie zapobiegawcze zawsze jest najbardziej opłacalne ekonomicznie i korzystne dla roślin.
Nawożenie gleb, powinno być uzależnione od odczynu i zasobności gleby w przyswajalny magnez. Na glebach lekkich dawka magnezu powinna wynosić 120–160 kg MgO/ha, natomiast na ciężkich 80–120 kg MgO/ha. Jednorazowa dawka nie powinna przekraczać 200 kg/ha.
Magnez jest bardzo ważnym składnikiem pokarmowym jest składnikiem chlorofilu, przez co uczestniczy w najważniejszym procesie u roślin jakim jest fotosynteza i nie może być zastąpiony przez żaden inny pierwiastek. Nawożenie magnezem wpływa na lepsze wykorzystanie azotu, ogranicza zawartość azotanów, a także korzystnie oddziałuje na transport i gromadzenie fosforu w nasionach. Przy deficycie Mg między głównymi nerwami liści tworzą się chlorotyczne plamy, które następnie przechodzą w nekrozę. Liście szybko zasychają i opadają. Na pędach pozostają tylko wierzchołkowe liście. Pędy mają obniżoną wytrzymałość na niskie temperatury. W wyniku przedwczesnego opadania liści plon owoców jest zredukowany, owoce są drobne, mało smaczne, słabo wybarwione (jabłka) oraz mają niską zdolność przechowalniczą. Owoce mają tendencję do wcześniejszego opadania.. Magnez występuje w glebie zarówno w formie mineralnej, jak i organicznej. Z reguły im gleba jest lżejsza tym bardziej uboga w magnez. Również gleby o niskim pH i są ubogie w ten składnik. Magnez – w przeciwieństwie do potasu – jest łatwo wymywany również z gleb cięższych. Roczne wymycie może wynieść od około 10 kg, nawet do ponad 40 kg MgO/ z hektara. Przy czym największe wymycie następuje w pierwszym roku po zastosowaniu nawozów magnezowych, bądź magnezowo-wapniowych, niż w latach następnych. Najbardziej pożądany i optymalny jest poziom średni zawartości tego składnika w glebie. Poziom ten pozwala zabezpieczyć magnez roślinom i nie powodować degradacji gleb.
Ocena zawartości magnezu (mg/100 g gleby) w glebach mineralnych
| Klasa zasobności | Kategoria agronomiczna gleby | |||
| bardzo lekka | lekka | średnia | ciężka | |
| Bardzo niska | > 1,0 | > 2,0 | > 3,0 | > 4,0 |
| Niska | 1,1 – 2,0 | 2,1 – 3,0 | 3,1 – 5,0 | 4,1 – 6,0 |
| Średnia | 2,1 – 4,0 | 3,1 – 5,0 | 5,1 – 7,0 | 6,1 – 10,0 |
| Wysoka | 4,1 – 6,0 | 5,1 – 7,0 | 7,1 – 9,0 | 10,1 – 14,0 |
| Bardzo wysoka | < 6,1 | < 7,1 | < 9,1 | < 14,1 |
| Wartość krytyczna | 3,0 | 4,0 | 6,0 | 8,0 |
Wysoka zawartość Mg może prowadzić do ograniczenia pobierania K i Ca. Nadmiar Mg w jabłkach zwiększa podatność na gorzką plamistość podskórną, dlatego bardzo ważne jest częste badanie ogrodnicze gleby.
