W Polsce trwa właśnie intensywny okres sadzenia drzewek owocowych i ozdobnych. Zarówno doświadczeni sadownicy, jak i amatorzy ogrodnictwa z zapałem przygotowują swoje działki na nowe nasadzenia. W tym czasie wielu z Państwa odbiera zamówione sadzonki ze szkółek, a niektórzy decydują się na sprowadzenie wymarzonych odmian z zagranicy. Niezależnie od źródła zakupu, nasza redakcja pragnie przypomnieć o niezwykle istotnym kroku, jakim jest dokładne zapoznanie się z towarem w momencie jego odbioru. Niestety, w przeszłości wielokrotnie zdarzały się sytuacje, w których zakupione drzewka nie spełniały oczekiwań sadowników lub okazywały się wadliwe .   

Lokalnie czy z Importu?

Wielu ogrodników i sadowników w Polsce chętnie zaopatruje się w sadzonki drzewek w lokalnych szkółkach. Profesjonalne szkółki oferują bogaty wybór produktów wysokiej jakości, co stanowi ich znaczącą przewagę nad innymi punktami sprzedaży. Kupując bezpośrednio od hodowcy, mamy większą pewność, że pozyskujemy roślinę zdrową i zadbaną. Renomowane szkółki drzew dostarczają rośliny nie tylko klientom indywidualnym, ale również dużym centrom ogrodniczym, firmom projektującym ogrody i obsadzającym tereny zielone. Związek Szkółkarzy Polskich zrzesza wiodących producentów drzew, krzewów, bylin i pnączy, promując wiedzę o znaczeniu i zastosowaniu roślin.

Jednakże, w ostatnich latach obserwuje się również trend zamawiania drzewek z zagranicy przez polskich sadowników. Przyczyną tego zjawiska może być ograniczona dostępność niektórych odmian w krajowych szkółkach. Materiał szkółkarski jest importowany zarówno przez licencjonowane gospodarstwa szkółkarskie, jak i samych sadowników. Niemalże całość oferowanych drzewek z zachodu to dwuletnie knipy, których ceny są często wyższe niż sadzonek krajowych, co jednak nie zniechęca potencjalnych nabywców.

Niektórzy sadownicy, zwłaszcza ci korzystający z dotacji, mogą być bardziej skłonni do zakupu droższych, zagranicznych drzewek, traktując dotacje jako środki łatwo dostępne . Często uważa się, że zagraniczne drzewka są większe.

Niemniej jednak, niektórzy eksperci i sadownicy podkreślają, że polskie szkółki często oferują drzewka o jakości przewyższającej te importowane, a wysoka cena zagranicznych sadzonek nie zawsze idzie w parze z lepszą jakością. Ponadto, planując nasadzenia z odpowiednim wyprzedzeniem, dostępność drzewek z polskich szkółek nie powinna stanowić problemu, a wiele szkółek jest w stanie przygotować sadzonki pod indywidualne zamówienie .  

Warto pamiętać o potencjalnych zagrożeniach związanych z importem materiału szkółkarskiego, takich jak ryzyko przywiezienia chorób, szkodników i wirusów dotychczas niewystępujących w Polsce. W krajowych szkółkach przestrzegane są reguły rozmnażania materiału szkółkarskiego wolnego od wirusów, a system ten podlega nadzorowi i kontroli Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa . 

Pierwsze wrażenie ma znaczenie: Jak dokładnie sprawdzić otrzymane drzewka?

Podczas odbioru zamówionych drzewek ze szkółki, niezależnie od tego, czy są one krajowe czy importowane, niezwykle ważne jest przeprowadzenie dokładnej kontroli ich stanu. Wiele problemów można wykryć już na tym etapie, co pozwoli uniknąć rozczarowań i potencjalnych strat w przyszłości.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na uszkodzenia mechaniczne. Pień drzewka nie powinien mieć widocznych uszkodzeń, ran w jakimkolwiek stadium gojenia, ani świeżych uszkodzeń gałęzi. W przypadku drzewek z gołym korzeniem, należy sprawdzić, czy korzenie nie są połamane, przesuszone lub uszkodzone. Korzenie powinny być liczne i długie, bez widocznych zgrubień i guzów, które mogą świadczyć o obecności bakterii Agrobacterium tumefaciens.

Kolejnym aspektem jest sprawdzenie, czy na drzewku nie ma objawów chorób . Należy poszukać przebarwień, plam, nalotów, deformacji liści, zamierania pędów czy nietypowych narośli na pniu lub gałęziach. Wczesne wykrycie takich objawów może uchronić przed rozprzestrzenianiem się chorób na inne rośliny w ogrodzie. Podobnie, należy sprawdzić, czy na drzewku nie ma śladów obecności szkodników. Mogą to być jaja owadów, same owady, uszkodzenia liści (np. dziury, ślady żerowania), czy charakterystyczne naloty (np. bawełnica korówkowa) .   

Ważne jest również sprawdzenie miejsca szczepienia lub okulizacji. Złączenie podkładki z odmianą szlachetną powinno być dobrze zrośnięte i bez uszkodzeń. Wysokość miejsca uszlachetnienia również może mieć znaczenie dla siły wzrostu drzewa .   

Oprócz tego, warto ocenić ogólną kondycję drzewka. Powinno ono wyglądać zdrowo i silnie, a nie słabo czy rachitycznie. Średnica pnia, mierzona nad szyjką korzeniową, nie powinna być mniejsza niż 8 mm, a optymalnie wynosi co najmniej 12 mm . Drzewko powinno mieć co najmniej jeden przewodnik i kilka równomiernie rozłożonych pędów bocznych (jeśli dotyczy) .   

Wada ukryta czy jawna? Twoje prawa, gdy drzewko nie spełnia oczekiwań

W sytuacji, gdy po odbiorze drzewek ze szkółki okaże się, że nie spełniają one Państwa oczekiwań lub posiadają wady, warto znać swoje prawa jako konsumenta. W polskim prawie konsumenckim istnieje instytucja rękojmi, która reguluje odpowiedzialność sprzedawcy za wady sprzedanego towaru. 

Warto zaznaczyć, że w przypadku zakupu roślin przez internet, prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyny może nie przysługiwać, ponieważ rośliny są towarem ulegającym szybkiemu zepsuciu. Niemniej jednak, rękojmia za wady fizyczne towaru nadal obowiązuje. Co do zasady, sprzedawca odpowiada za wady, które ujawnią się w ciągu dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

W przypadku stwierdzenia wady, konsument ma prawo żądać od sprzedawcy jednego z czterech rozwiązań :   

• Wymiany rzeczy na wolną od wad: Można zażądać dostarczenia zdrowego drzewka tego samego gatunku i odmiany.
• Usunięcia wady: Jeśli jest to możliwe i nie wiąże się z nadmiernymi kosztami, można zażądać naprawy wady (np. usunięcia porażonych części).
• Obniżenia ceny: Można negocjować obniżenie ceny zakupu proporcjonalnie do stopnia wady.
• Odstąpienia od umowy: W przypadku wady istotnej (czyli takiej, która uniemożliwia korzystanie z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem), można odstąpić od umowy i zażądać zwrotu zapłaconej kwoty.

Ważne jest, aby pamiętać, że sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do złożonej reklamacji . Jeśli w tym terminie nie odpowie, uznaje się, że reklamacja została uwzględniona .   

Znajomość swoich praw jest pierwszym krokiem do skutecznego dochodzenia roszczeń w przypadku zakupu wadliwych drzewek.

Dokumenty, które chronią Twoje zakupy: Pamiętaj o tych dowodach!

Przy składaniu reklamacji dotyczącej drzewek, kluczowe jest posiadanie odpowiednich dokumentów potwierdzających zakup . Należy do nich przede wszystkim dowód zakupu, taki jak paragon fiskalny, faktura VAT lub potwierdzenie płatności online. W przypadku zamówień internetowych, istotne jest również posiadanie potwierdzenia zamówienia, korespondencji mailowej ze szkółką oraz wszelkich innych dokumentów związanych z transakcją. Te dokumenty stanowią podstawę do dochodzenia swoich praw i ułatwiają udowodnienie faktu zakupu oraz jego warunków.   

Czy istnieją specjalne przepisy dotyczące jakości sadzonek?

W Polsce istnieją pewne regulacje dotyczące jakości materiału szkółkarskiego. Minimalne wymagania jakościowe dla elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego określają między innymi wysokość drzewka, średnicę pnia oraz liczbę i jakość korzeni . Materiał kwalifikowany do produkcji powinien być wolny od wirusów, a jego zdrowotność i tożsamość odmianowa są urzędowo sprawdzane. Dlatego zaleca się kupowanie drzewek bezpośrednio od kwalifikowanych producentów w szkółkach, a nie na przykład na targowiskach, gdzie ryzyko zakupu towaru złej jakości jest większe. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) sprawuje nadzór nad jakością materiału szkółkarskiego i kwalifikuje szkółki, co daje pewność co do zdrowotności i jakości oferowanych roślin .   

Materiał chroniony prawami autorskimi. Kopiowanie dozwolone tylko przy wskazaniu źródła.