Pękanie pąków w gruszy – co to oznacza i jak chronić drzewa przed przymrozkami?
W sadach rozpoczyna się wegetacja drzew owocowych, w tym grusz. Jednym z pierwszych widocznych oznak tego procesu jest pękanie pąków. Co to oznacza dla sadownika? Jaka to faza wegetacji i jak chronić drzewa przed ewentualnymi przymrozkami?
Fazy wegetacji gruszy
Grusza, podobnie jak inne drzewa owocowe, przechodzi przez szereg faz wegetacji. Każda z nich charakteryzuje się określonymi zmianami w wyglądzie rośliny i jest istotna dla jej prawidłowego rozwoju i owocowania.
Pękanie pąków
Pękanie pąków w gruszy to moment, w którym rozpoczyna się okres intensywnego wzrostu. W fazie tej pąki nabrzmiewają, a następnie pękają, ukazując końce liści. Jest to sygnał dla sadownika, że drzewo zaczyna nowy cykl wegetacyjny. W skali BBCH faza ta oznaczona jest kodem BBCH 07 (początek pękania pąków).
Odporność gruszy na przymrozki w fazie pękania pąków
Pąki kwiatowe gruszy są bardziej odporne na mróz niż rozwinięte kwiaty. Istotne jest, aby zrozumieć, że wrażliwość na mróz zmienia się wraz z rozwojem pąka. Młode zawiązki są bardziej narażone na uszkodzenia niż starsze i bardziej wykształcone. Uszkodzenia mrozowe zależą od wielu czynników, w tym od odmiany, fazy fenologicznej, wieku drzewa, a także od warunków pogodowych panujących przed, w trakcie i po przymrozku. Na przykład, wilgotność powietrza i wiatr mogą nasilać uszkodzenia mrozowe. Silny wiatr może zwiększać ryzyko uszkodzenia kwiatów w czasie przymrozków.
Według badań naukowców z Michigan State University, spadek temperatury do -6,7°C powoduje uszkodzenie 10% pąków gruszy. Natomiast temperatura -14,4°C uszkadza aż 90% pąków. Inne źródło podaje, że kwiaty gruszy mogą zostać uszkodzone już w temperaturze -2°C. Bardziej szczegółowo, 10% otwartych kwiatów gruszy może zostać uszkodzonych w temperaturze -2,2°C, a 90% w temperaturze -3,9°C. W przypadku młodych owoców, 10% z nich ulegnie uszkodzeniu w temperaturze -1,1°C, a 90% w temperaturze -2,2°C. Należy jednak pamiętać, że te wartości są orientacyjne i mogą się różnić w zależności od specyficznych warunków.
Należy pamiętać, że przymrozki mogą nie tylko uszkodzić pąki i kwiaty, ale także wpłynąć na jakość owoców, powodując ich deformację, zmniejszenie rozmiaru i obniżenie wartości handlowej.
Ochrona gruszy przed przymrozkami
Istnieje wiele metod ochrony gruszy przed przymrozkami. Do najpopularniejszych należą:
- Zraszanie nadkoronowe: Polega na zraszaniu koron drzew wodą, która zamarzając, oddaje ciepło i chroni pąki przed zamarznięciem. Metodę tę stosuje się w przypadku przymrozków radiacyjnych, czyli takich, które powstają w wyniku wypromieniowania ciepła z gruntu w bezchmurne noce. Zraszanie należy rozpocząć, zanim temperatura spadnie poniżej 0°C i kontynuować przez cały czas trwania przymrozku.
- Zamgławianie: Tworzenie mgły nad sadem, która ogranicza wypromieniowanie ciepła z gleby i roślin. Podobnie jak zraszanie, zamgławianie jest skuteczne w przypadku przymrozków radiacyjnych. Zamgławianie należy rozpocząć, gdy temperatura spadnie do około 2-3°C i kontynuować do momentu, aż temperatura wzrośnie powyżej 0°C.
- Opryski: Stosowanie preparatów nawozowych, które zwiększają odporność roślin na stresy, w tym na niskie temperatury. Opryski można wykonywać zarówno przed, jak i po przymrozkach. Przed przymrozkami stosuje się preparaty regulujące równowagę osmotyczną, takie jak glicyna betaina, lub mikroelementy, które zagęszczają soki komórkowe. Po przymrozkach można zastosować preparaty z giberelinami, które stymulują wzrost i regenerację roślin.
- Okrywanie agrowłókniną: Zabezpieczenie młodych drzewek przed utratą ciepła. Agrowłóknina tworzy warstwę izolacyjną, która chroni rośliny przed niskimi temperaturami. Metodę tę stosuje się głównie w przypadku młodych drzewek i krzewów.
- Odymianie: Wytwarzanie dymu, który ogranicza utratę ciepła z gleby. Odymianie jest skuteczne w przypadku przymrozków radiacyjnych, ale jest metodą pracochłonną i mało ekologiczną.
- Ogrzewanie powietrza: Palenie ognisk lub stosowanie specjalnych agregatów grzewczych. Ogrzewanie powietrza jest skuteczne w przypadku przymrozków adwekcyjnych, czyli takich, które powstają w wyniku napływu zimnego powietrza.
W porównaniu do zraszaczy nadkoronowych, zamgławiacze są tańsze w zakupie i eksploatacji. Z kolei zraszanie nadkoronowe jest bardziej efektywne w przypadku silniejszych przymrozków. Wybór metody zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości sadownika.
Pękanie pąków w gruszy to ważny moment w jej cyklu wegetacyjnym, który zwiastuje rozpoczęcie okresu intensywnego wzrostu. Jest to jednak również czas, kiedy drzewo jest szczególnie wrażliwe na przymrozki. Sadownicy powinni monitorować prognozę pogody i w razie potrzeby stosować odpowiednie metody ochrony, aby zapobiec uszkodzeniom mrozowym i zapewnić obfite plony.
Materiał chroniony prawami autorskimi. Kopiowanie dozwolone tylko przy wskazaniu źródła.
