Plan Strategiczny to ogromne środki dla polskiego rolnictwa w nowej perspektywie finansowej

Plan Strategiczny to ogromne środki dla polskiego rolnictwa w nowej perspektywie finansowej. To 25 mld euro, z czego ponad 17 mld w ramach I filara, czyli na płatności bezpośrednie i blisko 8 mld euro na inwestycje w gospodarstwach

– podkreślił wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk podczas, wspólnej z premierem Mateuszem Morawieckim, konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Ministrów.

Płatności powyżej średniej w UE

 Realizujemy nasze zobowiązania. Dzięki utrzymaniu uzupełniającej płatności podstawowej oraz zwiększeniu środków na tzw. płatność redystrybucyjną, od 2023 r. średni poziom wsparcia na hektar w gospodarstwach do 50 ha (czyli 97% gospodarstw) będzie wyższy od średniej w UE

– dodał wicepremier.

W Polsce obszary wiejskie i tereny rolne zajmują odpowiednio 85% i 52% powierzchni kraju. Wieś zamieszkuje ok. 15 milionów osób, czyli 38% ogółu ludności Polski. W całym kraju jest ok. 1,4 mln gospodarstw rolnych.

Plan Strategiczny – najważniejsze rozwiązania

• – Plan będzie wspierać zrównoważony rozwój polskich gospodarstw, sektora przetwórstwa oraz poprawę warunków życia i pracy w małych miejscowościach wiejskich.

Wspierane będą zrównoważone metody gospodarowania, przyjazne klimatowi i środowisku. Chodzi o ochronę wody, gleby i powietrza oraz dbanie o bioróżnorodność.

Plan sprzyjać będzie produkcji i wykorzystaniu energii odnawialnej. Wzmacniana będzie różnorodność gospodarcza, w tym biogospodarka.

Zwiększy się aktywność zawodowa i społeczna mieszkańców obszarów wiejskich, szczególnie osób z grup wykluczonych.

Upowszechniane i wdrażane będą rozwiązania naukowe i innowacyjne, w tym cyfrowe, usuwające bariery rozwojowe wsi i rolnictwa.

• – Pomoc obejmie konkurencyjne rolnictwo zapewniające długoterminowebezpieczeństwo żywnościowe.

Instrumenty Wspólnej Polityki Rolnej wspierać będą dochodowość i odporność szczególnie mniejszych gospodarstw.

Jednym z podstawowych elementów przyczyniających się do utrzymania żywotności ekonomicznej gospodarstw są płatności bezpośrednie. Rozwiązania w ramach systemu płatności bezpośrednich na lata 2023-2027 zaprojektowane zostały w Polsce w taki sposób, aby w szczególności wspierać właśnie małe i średnie gospodarstwa rolne zaliczane do gospodarstw rodzinnych. Od 2023 r., dzięki utrzymaniu uzupełniającej płatności podstawowej oraz zwiększeniu środków na płatność redystrybucyjną średni poziom wsparcia na hektar w gospodarstwach do 50 ha (97% gospodarstw) będzie wyższy od średniej dla UE.

• – Zdecydowano o utrzymaniu wsparcia związanego z produkcją we wszystkich dotychczas wspieranych sektorach. Celem tego wsparcia jest zwiększenie konkurencyjności w tych sektorach, które napotykają trudności, a także są istotne ze względów społeczno-ekonomicznych lub środowiskowych. Płatności te mają duże znaczenie w systemie wsparcia gospodarstw rodzinnych, a także dla utrzymania różnorodności unijnej produkcji rolnej, czy utrzymania miejsc pracy w rolnictwie oraz zrównoważonych systemów produkcji. Poza płatnościami bezpośrednimi realizowane będzie wsparcie inwestycyjne oraz dotyczące zarządzania ryzykiem i zapobiegania ASF.
• – Wspierana będzie lepsza organizacja łańcuchów dostaw, rozwój małego przetwórstwa oraz uczestnictwo w krajowych i unijnych systemach jakości produkcji żywności.
• – Uzupełniająco inwestycje obejmą przetwórstwo i wprowadzanie produktów do obrotu. Planuje się także dalszą poprawę struktury agrarnej.
• – Kontynuowane będzie wsparcie na rzecz wymiany pokoleniowej, w szczególności poprzez wsparcie dla młodych rolników.
• – Kontynuowane będzie też wsparcie powierzchniowe dla rolnictwa ekologicznego uwzględniające jednak nowe rozwiązania i uproszczenia tak aby w jak największym stopniu przyczynić się do osiągnięcia celu Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie wzrostu powierzchni użytków rolnych objętych ekologicznymi metodami produkcji.
• – Wdrażane także będzie wsparcie dotyczące dobrostanu zwierząt ale w szerszym niż obecnie zakresie – obejmie nowe grupy zwierząt tj. kury nioski, brojlery, indyki, opasy, kozy i konie. Kontynuacja wsparcia wynika z potrzeby zapewnienia zwierzętom gospodarskim lepszych warunków bytowych i stanowi odpowiedź na oczekiwania społeczne w zakresie.

• – Wspierana i wzmacniana będzie ochrona środowiska, w tym różnorodność biologiczna.

Zaproponowano działania rekompensujące rolnikom stosowanie podwyższonych norm w produkcji rolniczej. Chodzi o przyjazne dla środowiska metody produkcji, które ograniczają emisje CO₂, poprawią jakość gleb, wód oraz zwiększą retencję wody.

Wspierane będą inwestycje związane z powtórnym obiegiem wody i ograniczaniem zużycia energii w produkcji.

Plan zakłada zwiększenie lesistości, poprawę stanu lasów w Polsce oraz wzmocnienie ich bioróżnorodności. Uzupełniająco, planowane są działania szkoleniowo-doradcze dla rolników, a także edukacyjno-informacyjne dla konsumentów żywności i dla społeczności lokalnych. W ramach innych programów krajowych i UE zaplanowano także wsparcie na rzecz ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu, w tym działania edukacyjne.

• – Wzmacniana będzie struktura społeczno-ekonomiczna obszarów wiejskich.

• W Planie realizowane będą interwencje zachęcające do podejmowania działalności gospodarczej poprzez tworzenie i rozwój działalności gospodarczej na obszarach wiejskich.

Wdrażana będzie koncepcja smart villages (inteligentne wioski), mająca na celu wykorzystanie wiedzy lub innowacji w poszukiwaniu rozwiązań m.in. w obszarach: poprawy jakości życia, ograniczenia depopulacji, niekorzystnych trendów demograficznych, podniesienia jakości usług lokalnych lub bezpieczeństwa, poszanowania środowiska lokalnego, niewystraczającej liczby miejsc pracy czy wykluczenia cyfrowego

• – Realizowane będą także inwestycje w infrastrukturę techniczną mniejszej skali.
• – Wsparcie będzie dotyczyć produkcji bezpiecznej żywności, w tym ograniczenia użycia pestycydów.

– Wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk poinformował ponadto o najważniejszych, działaniach podejmowanych w resorcie.

Przejście na emeryturę bez konieczności zbywania gospodarstwa

Opracowany został projekt Ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym. Projekt zakłada możliwość przejścia na emeryturę bez zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Projekt w tym roku będzie skierowany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

Wzrost zasiłku chorobowego i odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu

Przygotowana została zmiana Rozporządzenia w sprawie określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego. Projekt zakłada podniesienie wysokości zasiłku chorobowego o 100% (z 10 zł na 20 zł), a także podniesienie odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu z 700 zł na 1033zł.

Bezpłatna przestrzeń targowa dla rolnika w mieście

Podpisana przez Prezydenta 6 grudnia 2021r. Ustawa o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022r. Celem wprowadzenia przepisów jest rozpowszechnienie sprzedaży bezpośredniej w miastach m.in. przez wprowadzanie przez władze gmin piątku i soboty, jako dnia sprzedaży bezpośredniej dla rolników sprzedających swoje produkty. Rolnicy i domownicy będą mogli w tych dniach sprzedawać produkty spożywcze wyprodukowane w swoich gospodarstwach oraz wyroby rękodzieła, nie wnosząc opłaty targowej. Takie rozwiązanie przyczyni się do zwiększenia dochodów w gospodarstwach rolnych, a także sprzyjać będzie upowszechnianiu produktów lokalnych, skracaniu i dywersyfikacji kanałów dystrybucji przez tworzenie miejsc bezpośredniej sprzedaży dla spożywczych produktów lokalnych.

Plany bioasekuracji

Dzięki pomocy udzielanej przez Główny Inspektorat Weterynarii oraz wojewódzkie i powiatowe inspektoraty weterynarii, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i jej oddziały terenowe już ponad 70 % rolników opracowało plany bioasekuracji. Dokumenty te są obowiązkowe przy przemieszczaniu świń w strefach objętych ograniczeniami z powodu ASF.

W planie musi znajdować się opis podstawowych czynności, które podejmuje się w gospodarstwie w celu ochrony przed wnikaniem wirusów afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Według unijnego rozporządzenia wykonawczego Komisji 2021/605 rolnicy posiadający gospodarstwa położone na obszarach objętych ograniczeniami II i III z powodu wystąpienia afrykańskiego pomoru świń (w tzw. strefach czerwonej i różowej), którzy chcą przemieszczać zwierzęta poza strefy ASF, muszą w ramach obowiązujących zasad bioasekuracji sporządzić plan bezpieczeństwa biologicznego. Natomiast na obszarze objętym ograniczeniami I (w strefie niebieskiej – ochronnej) właściciele trzody chlewnej muszą dysponować takim planem, jeśli sprzedają świnie lub pochodzące z nich mięso poza granice kraju.

Budowa zbiorników retencyjnych bez zbędnych formalności

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z przedłużeniem realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 umożliwiła budowę stawów i zbiorników wodnych (o powierzchni przekraczającej 1000 m² i nieprzekraczającej 5000 m² oraz głębokości nieprzekraczającej 3 m położonych w całości na gruntach rolnych) bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę czyli wyłącznie na zgłoszenie.