Likwidacja szkód łowieckich według nowej ustawy Prawo Łowieckie – krok po kroku
Nowa ustawa Prawo łowieckie (dalej jako „Ustawa”) obowiązująca od 1 kwietnia 2018 r. wprowadziła szereg istotnych zmian w procesie dochodzenia szkód łowieckich wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, a także powstałych przy wykonywaniu polowania (art. 46.1. Ustawy prawo łowieckie).
Z uwagi na bardzo krótki okres przejściowy poprzedzający wprowadzenie omawianej regulacji, do chwili obecnej Ministerstwo Środowiska nie dostosowało nowych przepisów wykonawczych do znowelizowanej ustawy wskazując, że do czasu opracowania i wydania nowej „procedury” należy stosować dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. Nr 45, poz. 272), które określa metodykę wyliczenia należnego odszkodowania i wprowadza wzory protokołów szacowania szkód.
Mimo że od czasu wejścia w życie nowelizacji upłynęło ponad 3 miesiące, stosowanie nowych przepisów nadal przysparza wiele trudności zarówno organizacyjnych jak i technicznych w przedmiocie sprawnego likwidowania szkód Łowieckich zarówno gminom, działającym przez swoje organy wykonawcze, które zostały zaangażowane w procedurę przyjmowania wniosków oraz szacowania szkody jak również przedstawicielom zespołu ds. szacowania szkód składającego się z przedstawiciela jednostki pomocniczej gminy lub gminy, przedstawiciela zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego oraz właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda.
Zawirowania prawne wywołane wprowadzeniem zmian w ustawie Prawo Łowieckie wiązać należy przede wszystkim z brakiem równoległego wdrożenia odpowiednich szkoleń z zakresu szacowania szkód łowieckich kierowanych dla przedstawicieli zespołów ds. likwidacji szkód, ale również z wątpliwościami towarzyszącymi stosowaniu rozporządzeń zaprojektowanych dla ustawy starej w zestawieniu z obecnie obowiązującymi przepisami wynikającymi ze znowelizowanej ustawy Prawo Łowieckie.
Jak ostatecznie będzie wyglądała procedura likwidacji szkód łowieckich na nowych zasadach, zapewne pokaże praktyka najbliższych miesięcy, nie mniej jednak już na ten moment podnosi się, że nowa ustawa wymaga szybkiej korekty, a to z uwagi na liczne uchybienia legislacyjne, które powodują, że obecne przepisy stały się „solą w oku” ustawodawcy.
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie ścieżki prowadzącej do likwidacji szkody krok po kroku z uwzględnieniem zmian wprowadzonych nową ustawą Prawo Łowieckie obowiązującą od 1 kwietnia 2018 r.
Krok 1. Zgłoszenie szkody – Gmina zamiast obwodu łowieckiego
Jedną z podstawowych zmian odróżniających poprzednio obowiązująco procedurę zgłaszania szkód Łowieckich od procedury nowej jest to, że po 1 kwietnia b.r. właściciel lub posiadacz gruntów rolnych na którym wystąpiła szkoda, składa wniosek o oszacowanie szkody wywołanej zdarzeniami określonymi w art. 46 ustawy Prawo Łowieckie bezpośrednio do organu wykonawczego gminy właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody z pominięciem zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego.
Organem wykonawczym gminy najczęściej będzie Wójt, jednakże może być nim również Burmistrz lub Prezydent Miasta.
Termin złożenia wniosku
Wniosek składa się w terminie umożliwiającym dokonanie szacowania szkód. W praktyce oznacza to tyle, że złożenie takiego wniosku powinno nastąpić niezwłocznie od chwili wykrycia szkody.
Forma wniosku o oszacowanie szkody łowieckiej
Wniosek o oszacowanie szkody łowieckiej składany w gminie nie przewiduje szczególnych wymogów formalnych warunkujących skuteczność jego złożenia, powinien być on jednak wniesiony na piśmie i zawierać co najmniej dane personalne lub nazwę wnioskodawcy, adres zamieszkania lub adres i siedzibę, numer telefonu właściciela lub posiadacza gruntu, wskazanie miejsca wystąpienia szkody, oraz wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu .
Niektóre z urzędów gminy posiadają już gotowe formularze, które wystarczy wypełnić i złożyć pod nimi podpis, jednakże nawet gdyby takiego formularzu nie było, sporządzenie samego wniosku jest zadaniem nieskomplikowanym i nie powinno przysparzać większych kłopotów wnioskodawcom.
Pamiętać należy, że przy składaniu wniosku, najlepiej przygotować go w 2 egzemplarzach. Jeden złożyć do urzędu, a drugi zawierający pieczątkę z datą wpływu oraz podpisem pracownika zarchiwizować dla celów dowodowych w dokumentacji prywatnej.
Krok 2 Oględziny i szacowanie szkody. Co dalej po złożeniu wniosku?
Zgodnie z przepisami nowej ustawy od chwili złożenia wniosku, gmina ma maksymalnie 7 dni na dokonanie oględzin. 
Co równie istotne, gmina od chwili otrzymania wniosku ma 3 dni na poinformowanie właściciela oraz posiadacza gruntu oraz dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego o terminie dokonania oględzin.
Niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego nie wstrzymuje dokonania szacowania szkód.
Szacowanie szkody składa się z oględzin oraz szacowania ostatecznego.
W przypadkach przewidzianych w ustawie wyłącznie z szacowania ostatecznego (art. 46.7 ustawy) – dotyczy to przypadków wystąpienia szkody w użytku zielonym (np. Łąka, pastwisko), uprawie rolnej bezpośrednio przed zbiorem, oraz w płodach rolnych.
W trakcie oględzin ustala się gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę, rodzaj, stan i jakość uprawy, obszar całej uprawy, szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona, szacunkowy procent uprawy, która została zniszczona, oraz szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze ( art. 46a.1 ustawy).
W przypadku szacowania ostatecznego (art. 46c.1 ustawy) oprócz ustaleń przewidzianych dla procedury oględzin, dodatkowo dokonuje się ustaleń w przedmiocie plonu z hektara, oraz wysokość odszkodowania.
Niezwłocznie po zakończeniu oględzin oraz po ostatecznym oszacowaniu sporządza się protokół w 3 egzemplarzach do którego każda ze stron ma prawo wnieść zastrzeżenia wraz z ich uzasadnieniem.
Protokoły sporządzane są na gotowych wzorach dokumentów zaproponowanych przez ustawodawcę stanowiących załącznik do wyżej wspomnianego rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych.
KROK 3 – Wypłata odszkodowania
Po przeprowadzeniu szacowania i ustaleniu odpowiedzialności odszkodowawczej dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego następuje wypłata odszkodowania. Odszkodowanie wypłaca dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego na podstawie ustaleń z szacowania szkody. Termin wypłaty odszkodowania wynosi 30 dni od dnia otrzymania protokołu ostatecznego szacowania szkody, pod warunkiem, że nie złożono odwołania od ustaleń szacowania szkody. Wniesienie odwołania wstrzymuje wypłatę odszkodowania.
KROK 4 – Odwołanie od ustaleń szacowania szkody
Uprawnionym do złożenia odwołania jest zarówno poszkodowany jak i zarządca lub dzierżawca obwodu łowieckiego.
Odwołanie należy wnieść w terminie 7 dni od daty podpisania protokołu oględzin lub protokołu szacowania ostatecznego.
Organem odwoławczym jest Nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody lub Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – w przypadku, gdy obwód łowiecki, na terenie którego wystąpiła szkoda został wyłączony z wydzierżawiania i przekazany w zarząd nadleśnictwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.
POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZE :
- Nadleśniczy (lub odpowiednio dyrektor) dokonuje oględzin uprawy lub ostatecznego szacowania w terminie 7 dni od daty otrzymania odwołania;
- W czynnościach szacowania mają prawo brać udział członkowie zespołu szacującego, a także przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej (na wniosek członka zespołu szacującego);
- Nadleśniczy (lub odpowiednio dyrektor) informuje o terminie czynności podmioty wskazane powyżej w terminie 3 dni od daty otrzymania odwołania;
- Niestawiennictwo członków zespołu nie wstrzymuje czynności szacowania;
- Po zakończeniu oględzin lub ostatecznego szacowania sporządza się protokół;
- Powołany na wniosek członka zespołu przedstawiciel izby rolniczej sporządza opinię na temat oszacowania szkody, którą należy dołączyć do protokołu;
- Decyzja w sprawie odszkodowania: nadleśniczy (lub odpowiednio dyrektor) ustala wysokość odszkodowania w drodze decyzji na podstawie ustaleń protokołu sporządzonego przez zespół szacujący oraz protokołu sporządzonego w toku postępowania odwoławczego;
- Decyzja zostaje wydana w terminie 14 dni od dnia otrzymania wszystkich protokołów i jest ostateczna;
- Wypłata odszkodowania po odwołaniu po przeprowadzeniu procedury odwoławczej i ustaleniu odpowiedzialności odszkodowawczej dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego następuje wypłata odszkodowania;
- Odszkodowanie wypłaca dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego na podstawie ustaleń z szacowania szkody;
- Wypłata odszkodowania następuje w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji nadleśniczego w sprawie odszkodowania.
KROK 5 – Postępowanie Sądowe
Uprawnionym do złożenia powództwa jest zarówno poszkodowany jak i zarządca lub dzierżawca obwodu łowieckiego. Sądem właściwym jest sąd powszechny właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody. Pozew można wnieść w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia decyzji nadleśniczego w sprawie odszkodowania. Wniesienie pozwu nie wstrzymuje wypłaty odszkodowania.
W celu uzyskania pomocy prawnej lub nawiązania stałej współpracy proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy:
LAWCODE
Norbert Glinicki
tel. 501 272 538 e-mail: norbert@lawcode.pl
* Autor niniejszej publikacji zastrzega, że artykuł ma na celu jedynie przybliżenie problematyki prawnej związanej z dochodzeniem szkód łowieckich w świetle ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy – prawo Łowieckie oraz niektórych innych ustaw , nie stanowi on porady prawnej ani opinii prawnej i dlatego też autor nie odpowiada za jego treść w zakresie, w jakim osoby trzecie mogły doznać szkody, podejmując czynności na podstawie uzyskanych informacji, a także wpisów i komentarzy.
