Obniżka cen paliw i gazu, zerowa akcyza na energię elektryczną oraz dodatek osłonowy – to tylko część rozwiązań zapowiedzianych przez premiera Mateusza Morawieckiego. Tarcza Antyinflacyjna to najnowszy pomysł rządu na poprawienie sytuacji finansowej obywateli.
Aby złagodzić i zamortyzować wzrost inflacji zrobimy wszystko, co w naszych rękach, aby Polacy mogli łatwiej przejść przez okres najbliższych miesięcy, może nawet paru kwartałów. Jak będzie trzeba, to w przyszłości podejmiemy kolejne działania” – zapowiedział premier Mateusz Morawiecki.
Jak zaznaczył szef rządu, obszar wsparcia będzie obejmował trzy najważniejsze pola: ceny paliw, energii oraz żywności. „Wszystkie nasze działania antyinflacyjne to koszt ok. 10 mld zł– podkreślił premier.
Tarcza Antyinflacyjna zapowiedziana przez premiera zakłada zwolnienie z akcyzy dla energii elektrycznej zużywanej przez gospodarstwa domowe, obniżenie akcyzy na paliwa i energię elektryczną do dozwolonego przepisami europejskimi minimum, brak podatku od sprzedaży detalicznej paliw oraz niższy VAT na gaz ziemny i energię elektryczną. Dzięki temu rząd złagodzi m.in. podwyżki cen prądu oraz gazu i umożliwi obniżenie cen paliw sprzedawanych na stacjach benzynowych.
Rosnące ceny to problem, z którym borykają się wszystkie państwa. Przygotowana przez rząd Tarcza zamortyzuje wzrost cen i będzie chronić budżety gospodarstw domowych oraz firm. Skorzystają na niej wszyscy Polacy.
Energia elektryczna bez akcyzy
Jednym z priorytetów rządu jest złagodzenie podwyżek cen energii elektrycznej. Na cenę tą składa się również akcyza, która wynosi obecnie 5 zł za 1 MWh. Rząd zdecydował się zrezygnować z poboru tego podatku i zwolnić z akcyzy energię elektryczną zużywaną przez gospodarstwa domowe. Zyska na tym prawie 15 mln gospodarstw domowych. Dzięki temu Polacy zaoszczędzą rocznie 240 mln zł.
„Zimowy” gaz z niższym VAT
Zależy nam również na tym, aby Polacy nie odczuli podwyżek cen gazu – zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy wielu ogrzewa nim swoje domy. Dlatego obniżamy VAT z 23 proc. do 8 proc. na trzy miesiące – od stycznia do marca 2022 r. Dla budżetu to koszt ok. 0,7 mld zł. Na zmianach skorzysta ponad 9 mln gospodarstw domowych.
Obecnie jedynie cztery państwa UE stosują obniżoną stawkę VAT na dostawy gazu. Są to Grecja, Irlandia, Francja i Luksemburg. Możliwość obniżki stawki VAT na gaz ziemny daje nam prawo UE. Zgodnie z dyrektywą VAT, po konsultacji z Komitetem ds. VAT każde państwo członkowskie może stosować obniżoną stawkę w tym zakresie. Polska skorzysta z tych przepisów. Obniżka stawki VAT wymaga zmiany w krajowych przepisach o VAT.
Tańsze paliwo i energia elektryczna
Ostatnie miesiące przyniosły gwałtowny wzrost cen ropy na globalnych rynkach. Pomimo tego, że wszyscy w Europie kupują baryłkę ropy za podobną cenę, w Polsce mamy jedne z najniższych cen
w UE. Wciąż jednak istotną część ich ceny stanowią daniny publiczne.
Przepisy prawa unijnego nie pozwalają na obniżenie stawki VAT na paliwa i na „wyzerowanie” innych danin obciążających paliwa i energię. Dają jednak możliwość ich zmniejszenia i właśnie z tej opcji w maksymalnym stopniu skorzysta Polska. Obniżymy do minimalnego poziomu na jaki pozwalają przepisy unijne:
- akcyzę na wszystkie paliwa silnikowe (od 20 grudnia do maja),
- akcyzę na energię elektryczną (od stycznia do końca przyszłego roku),
- VAT na energię elektryczną (od stycznia do marca).
Obniżenie akcyzy do poziomu dozwolonego przez prawo europejskie minimum, zmniejszy obciążenie podatkiem w zależności od rodzaju paliwa. Oznaczać będzie także niższe koszty energii elektrycznej dla podmiotów gospodarczych. To ok. 1,5 mld zł oszczędności dla podatników.
Od stycznia do marca 2022 r. VAT na energię elektryczną zostanie obniżony z 23% do 5%. Dla budżetu to koszt ok. 1,15 mld zł.
Ponadto od stycznia do maja 2022 r., sprzedaż paliw silnikowych nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od sprzedaży detalicznej.
Dodatek osłonowy
Wzrost cen za energię elektryczną jest spowodowany m.in. wzrostem cen surowców. Aby załagodzić skutki wyższych rachunków za prąd i rosnących cen żywności, rząd wprowadzam dodatek osłonowy.
W ten sposób zrekompensuje koszty VAT energii elektrycznej i podstawowych produktów spożywczych: pieczywa, wędlin, mleka i produktów mlecznych (w tym serów i masła), mięsa i jaj – w formie dodatku, ze względu na unijny zakaz redukcji stawki VAT do 0 proc.
Dodatek zrekompensuje VAT na energię elektryczną do 0 proc. w wysokości ok. 2,1 mld zł,a także VAT do 0 proc. na żywność w wysokości ok. 1,5 mld zł.
Kto może liczyć na wsparcie? O tym zadecyduje kryterium dochodowe gospodarstw domowych, które pozwoli na objęcie pomocą finansową większej grupy osób:
- dopłata 400 zł w skali roku dla gospodarstw domowych jednoosobowych o dochodach do 2100 zł miesięcznie;
- dopłata 600 zł w skali roku dla gospodarstw domowych 2-3 osobowych o dochodach do 1500 zł na osobę miesięcznie;
- dopłata 850 zł w skali roku dla gospodarstw domowych 4-5 osobowych o dochodach do 1500 zł na osobę miesięcznie;
- dopłata 1150 zł w skali roku dla gospodarstw domowych 6. osobowych i więcej o dochodach do 1500 zł na osobę miesięcznie.
Z dodatku będzie mogło skorzystać ok. 6,8 mln gospodarstw domowych. Obowiązywać będzie zasada „złotówka za złotówkę”. Wypłata pieniędzy będzie odbywała się w dwóch ratach w 2022 r.
Zwolnienie i obniżenie akcyzy na energię elektryczną
Oprócz szczególnej pomocy najbardziej potrzebującym, którzy otrzymają dodatek, chcemy solidarnie i sprawiedliwie złagodzić negatywne efekty wzrostu cen energii elektrycznej. Są one spowodowane kryzysem gazowym oraz wzrostem cen uprawnień do emisji CO2 w unijnym systemie Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (UE ETS).
- Zwalniamy z akcyzy gospodarstwa domowe. Oznacza to obniżkę z obecnych 5 zł/MWh do 0 zł/MWh.
- Obniżymy akcyzę na energię elektryczną dla pozostałych odbiorców do minimum UE.
Obniżony VAT na energię elektryczną
- Obniżymy stawki dla odbiorców energii za pomocą narzędzi podatkowych.
- Obniżka podatku VAT na energię elektryczną do poziomu 5 proc., z obecnego 23 proc., na 3 miesiące.
- Okres obowiązywania: styczeń-marzec 2022 r.
| Obniżka VAT na energię przykładowy, szacowny kwartalny zysk wynikający z obniżek |
|||
| z VAT 23% | po obniżce VAT | zysk | |
| bez ogrzewania i CWU | 417 zł | 356 zł | 61 zł |
| z ogrzewaniem i CWU | 2 183 zł | 1 863 zł | 319 zł |
| (w przykładowych wydatkach gospodarstw domowych, źródło: GUS, URE, ARE) |
|||
Obniżka cen paliw
Ostatnie miesiące przyniosły gwałtowny wzrost cen ropy na globalnych rynkach. Pomimo tego, że wszyscy w Europie kupują baryłkę ropy za podobną cenę, w Polsce mamy do czynienia z jednymi z najniższych cen paliw w Unii Europejskiej. Jednak dalszy niekontrolowany wzrost cen mógłby negatywnie wpłynąć na budżet gospodarstw domowych i polskich firm.
Aby ograniczyć dynamikę rosnących cen paliw:
- od 20 grudnia 2021 r. do 20 maja 2022 r. wysokość akcyzy zostanie obniżona do minimalnego poziomu dopuszczalnego w Unii Europejskiej;
- dodatkowo, od 1 stycznia do 31 maja 2022 r. paliwa zostaną zwolnione z podatku od sprzedaży detalicznej.
Obniżony VAT na gaz ziemny
Obecny kryzys na rynku gazu i związane z nimi drastyczne wzrosty cen błękitnego surowca w całej Unii Europejskiej, budzą rosnący niepokój mieszkańców – zwłaszcza przed zbliżającym się sezonem zimowym. Dlatego obniżymy stawki dla odbiorców gazu za pomocą narzędzi podatkowych.
- Obniżka podatku VAT na gaz do poziomu 8 proc., z obecnego 23 proc., na 3 miesiące – od stycznia do marca 2022 r.
| Obniżka VAT na gaz przykładowy, szacowny kwartalny zysk wynikający z obniżek |
|||
| z VAT 23% | po obniżce VAT | zysk | |
| bez ogrzewania i CWU | 116 zł | 102 zł | 14 zł |
| z ogrzewaniem i CWU | 1 145 zł | 1 006 zł | 140 zł |
| (w przykładowych wydatkach gospodarstw domowych, źródło: GUS, URE, ARE) |
|||
Oszczędności w administracji
Aby zaoszczędzić dodatkowe środki, chcemy jeszcze bardziej zwiększyć efektywność wydatków publicznych. Działania te powinny przynieść od 3 do 5 mld zł oszczędności.
- W 2022 r. ograniczymy tworzenie nowych, dotąd nieplanowanych, etatów czy urzędów w administracji publicznej.
- Wyjątkowe wzmacnianie kadrowe i finansowe będą realizowane na zasadzie 1 za 1, czyli nowy etat za zlikwidowanie innego lub znalezienie odpowiedniej przestrzeni finansowej w ramach już posiadanych środków.
- Dokonamy pogłębionego przeglądu wszystkich wydatków publicznych pod względem ich efektywności, tak by wprowadzić dodatkowe oszczędności.
- Ograniczymy również finansowanie programów w funduszach celowych, do tych już realizowanych lub ogłoszonych.
