Wśród najważniejszych zmian ustawa wprowadza:
Prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości bez konieczności zbywania gospodarstwa rolnego
Rolnicy mogą pracować i jednocześnie otrzymywać swoją emeryturę rolniczą, tak samo, jak dzieje się to w przypadku emerytów pobierających świadczenie z ZUS. Rolnik emeryt nie musi teraz wyzbywać się gospodarstwa rolnego – jak miało to miejsce dotychczas – żeby mieć prawo do wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości.
Emerytom, którzy mieli zawieszoną wypłatę części uzupełniającej emerytury rolniczej z powodu prowadzenia działalności rolniczej, Kasa podejmie z urzędu wypłatę świadczenia w pełnej wysokości w lipcowych terminach płatności, a w czerwcu dokona wyrównania części uzupełniającej za ten miesiąc.
Przy wznowieniu wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej osobom, które ukończyły 75 lat życia, zostanie z urzędu podjęta wypłata dodatku pielęgnacyjnego. Osobom takim ośrodki pomocy społecznej wstrzymają wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego.
Działanie z urzędu nie wymaga od rolników składania wniosków.
Większa ochrona dla ubezpieczonych i domowników całkowicie niezdolnych do pracy w gospodarstwie rolnym
Prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy uzyskują również ubezpieczeni całkowicie niezdolni do pracy w gospodarstwie rolnym, którzy posiadają co najmniej 25 lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowego.
Do 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego zalicza się m.in. okresy ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz okresy innego ubezpieczenia, w tym za granicą.
W takim przypadku nie jest wymagane, aby całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu. Nie jest wymagane również udowodnienie 5 lat podlegania ubezpieczeniu w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.
Doliczenie okresów odbywania służby wojskowej do wysokości emerytury rolniczej
Od 15 czerwca br. osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., które nie mają ustalonego prawa do emerytury z ZUS, zostanie doliczony do wysokości emerytury rolniczej okres odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim przed dniem 1 stycznia 1999 r. – po 1% emerytury podstawowej za każdy rok. Dotychczas osobom tym nie uwzględniano do emerytury rolniczej okresów innego ubezpieczenia społecznego.
Skrócenie okresu umowy dzierżawy przy wypłacie okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy
W celu zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej osoba uprawniona do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy może zawrzeć umowę dzierżawy na okres, na jaki zostało przyznane jej prawo do renty (np. na rok lub 2-3 lata). Dotychczas podstawę do wypłaty okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy stanowiła umowa dzierżawy zawarta na co najmniej 10 lat.
Rozszerzony katalog osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników
Rolnicy i domownicy, którzy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy (działalność rolnicza prowadzona w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej) nadal podlegają temu ubezpieczeniu pomimo objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułów:
- pobierania świadczenia integracyjnego lub pobierania stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych,
- pobierania stypendium w okresie odbywania studiów podyplomowych,
- pełnienia czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy lub odbywania służby zastępczej.
Ponadto rolnicy i domownicy, którzy zostali wyłączeni z ubezpieczenia społecznego rolników z uwagi na objęcie ubezpieczeniem powszechnym w ZUS z tych tytułów, mogą złożyć w KRUS wniosek o przywrócenie do ubezpieczenia w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Dzięki tym przepisom rolnicy i domownicy mogą uzupełnić brakujący okres do uzyskania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych lub wykazać się nieprzerwanym okresem ubezpieczenia społecznego rolników, który wymagany jest do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników podczas prowadzenia jednocześnie działalności rolniczej i pozarolniczej działalności gospodarczej.
Rehabilitacja w Centrach Rehabilitacji Rolników KRUS także dla rolników – emerytów
W wyniku zmian w ustawie, od 1 stycznia 2023 r. Kasa może kierować na rehabilitację leczniczą osoby uprawnione do emerytury rolniczej. Turnus rehabilitacyjny dla tych osób będzie trwał 21 dni.
Turnusy regeneracyjne dla opiekunów osób niepełnosprawnych
KRUS będzie kierował do Centrów Rehabilitacji Rolników także ubezpieczonych opiekunów osób niepełnosprawnych na tzw. turnusy regeneracyjne. 7-dniowe turnusy regeneracyjne mają na celu poprawę kondycji psychofizycznej i jakości życia opiekunów osób niepełnosprawnych. Przepisy te wejdą w życie 1 stycznia 2023 r.
Podstawa prawna: USTAWA O ZMIANIE USTAWY O UBEZPIECZENIU SPOŁECZNYM ROLNIKÓW z dnia 28 kwietnia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1155)
źródło: KRUS
