Polska należy do czołowych producentów wiśni na świecie, a naszą podstawową odmianą w sadach jest niezawodna 'Łutówka’. Ceniona za słaby wzrost, wczesne owocowanie, wysoką plenność i odporność na raka bakteryjnego, stanowi trzon krajowej produkcji. Jednak hodowla wiśni nie stoi w miejscu – trwają intensywne prace nad nowymi, samopłodnymi odmianami, które łączą wysoką jakość owoców z odpornością na choroby. Węgry, Niemcy, Ukraina i Polska odgrywają kluczową rolę w tych działaniach.
W skierniewickiej kolekcji Instytutu Ogrodnictwa zgromadzono blisko 200 taksonów wiśni, obejmujących zarówno odmiany powszechne, te historyczne, jak i najnowsze osiągnięcia hodowlane. Niżej przedstawiamy 20 wybranych odmian, w tym wiele polskich.
Charakterystyka Wybranych Odmian Wiśni:
- ’Koral’: Prawdopodobnie klon 'Nefris’, wyhodowany w Polsce. Charakteryzuje się średnio silnym wzrostem, zagęszczoną koroną i obfitym plonowaniem. Owoce duże (6-7g), ciemnoczerwone, smaczne, dojrzewające w drugiej dekadzie lipca. Odporność na drobną plamistość liści i brunatną zgniliznę średnia, na raka bakteryjnego duża. Doskonała do uprawy towarowej i amatorskiej, do spożycia bezpośredniego i przetwórstwa.
- ’Książęca’: Stara odmiana angielska o średnio silnym wzroście i wąskiej koronie. Kwitnie wcześnie, ale plonuje nieregularnie z powodu wrażliwości kwiatów na przymrozki. Owoce nierównomierne (4,5-5,5g), kuliste, czerwone do brązowoczerwonych, bardzo smaczne. Dojrzewa nierównomiernie w ostatniej dekadzie czerwca i na początku lipca. Mała podatność na większość chorób. Polecana do sadów przydomowych, owoce na kompoty i do bezpośredniego spożycia.
- ’Lucyna’: Polska odmiana (’Łutówka’ x 'Schirpotreb’) o silnym wzroście i kulistej koronie. Bardzo wytrzymała na mróz, regularnie i obficie plonuje od 2-3 roku po posadzeniu. Owoce średnie (ok. 5g), kuliste, ciemnoczerwone, kwaśno-słodkie, dojrzewające w połowie lipca. Mała podatność na drobną plamistość liści i raka bakteryjnego, średnia na brunatną zgniliznę. Idealna do sadów towarowych i amatorskich w całym kraju.
- ’Montmorency’: Syn. 'Amarelle Royale’. Stara odmiana amerykańska, o średnio silnym wzroście i rozłożystej koronie, wytrzymała na mróz. Plonuje regularnie, umiarkowanie obficie. Owoce średnie (3,5-5g), kuliste, jasnoczerwone, z jasnożółtym, kwaśnym i cierpkim miąższem. Sok bezbarwny. Zbiór w pierwszej lub drugiej dekadzie lipca. Mała podatność na choroby. Bardzo popularna w USA i Kanadzie do przetwórstwa (mrożonki, ciasta).
- ’Naumburger’: Syn. 'Naumburger Ostheimer’. Klon odmiany Ostheimska, wyhodowany w Niemczech. Rośnie średnio silnie, tworzy stożkowatą koronę ze zwisającymi pędami, średnio wytrzymała na mróz. Kwitnie wcześnie, plonuje dobrze i regularnie. Owoce średnie (ok. 4,5g), kuliste, brązowoczerwone, słodko-kwaśne, soczyste, aromatyczne. Zbiór pod koniec czerwca lub na początku lipca. Mała podatność na choroby. Polecana do uprawy amatorskiej, do spożycia na świeżo i na przetwory.
- ’Nefris’: Polska odmiana, rośnie średnio silnie, tworzy owalną, zagęszczoną koronę. Średnio wytrzymała na mróz, plonuje od 2-3 roku po posadzeniu. Owoce średnie (4-5g), kuliste, ciemnoczerwone, jędrne, soczyste. Sok ciemnoczerwony. Zbiór w drugiej dekadzie lipca. Średnia podatność na drobną plamistość liści i brunatną zgniliznę, bardzo duża na raka bakteryjnego. Rzadziej polecana do sadów towarowych, ale owoce mają wysoką wartość przetwórczą (soki, dżemy, mrożonki, kompoty).
- ’Sabina’: Polska odmiana (’Łutówka’ x 'Schirpotreb’), o silnym wzroście i kulistej koronie, bardzo wytrzymała na mróz. Wcześnie wchodzi w owocowanie (2 rok), plonuje obficie i regularnie. Owoce średnie (ok. 4,5g), kuliste, ciemnoczerwone, kwaskowate, soczyste. Zbiór na początku lipca. Mała podatność na choroby. Interesująca do nasadzeń towarowych i amatorskich w całym kraju.
- ’Skierka’: Polska odmiana o silnym wzroście i zwartej koronie, wytrzymała na mróz. Kwitnie późno, owocuje corocznie, ale średnio lub słabo. Owoce duże (ok. 6,5g), okrągłe, brązowoczerwone do prawie czarnych, średnio kwaśne, z wyczuwalną goryczką. Zbiór w pierwszej dekadzie lipca. Średnia podatność na drobną plamistość liści i brunatną zgniliznę, mała na raka bakteryjnego. Atrakcyjne owoce, ale ustępuje plennością innym odmianom.
- ’Sokówka Nowotomyska’: Lokalna odmiana polska, rośnie średnio silnie, tworzy stożkowatą, zagęszczającą się koronę, wytrzymała na mróz. Kwitnie późno, wcześnie wchodzi w owocowanie, plonuje dobrze i regularnie. Owoce średnie (3,5-4,5g), kuliste, bardzo ciemne, kwaskowe, lekko cierpkie, mało soczyste. Zbiór w drugiej dekadzie lipca. Mała podatność na choroby. Bardzo dobry surowiec na przetwory, zwłaszcza konfitury, kompoty i nalewki.
- ’Szklanka z Warki’: Polska odmiana o silnym wzroście i wyniosłej koronie, wytrzymała na mróz. Kwitnie późno, plonuje regularnie, średnio obficie. Owoce średnie (ok. 5g), kuliste, jasnoczerwone, z bladokremowym, miękkim, soczystym i słodkim miąższem. Sok bezbarwny. Zbiór w pierwszej lub drugiej dekadzie lipca. Mała podatność na choroby. Polecana do uprawy amatorskiej, owoce do spożycia na świeżo lub na przetwory.
- ’Tschernokorka’: Odmiana ukraińska, rośnie średnio silnie, tworzy rozłożystą koronę. Wytrzymała na mróz. Kwitnie późno, plonuje corocznie, średnio obficie. Owoce średnie (ok. 5g), kuliste, ciemnoczerwone, kwaśne. Zbiór w pierwszej połowie lipca. Duża podatność na drobną plamistość liści, średnia na raka bakteryjnego i brunatną zgniliznę. Przydatna do przetwórstwa (soki, dżemy, nalewki), ale w Polsce uprawa ograniczona przez podatność na choroby i niższą plenność.
- ’Wanda’: Polska odmiana (’Nefris’ x 'Wołyńska’), rośnie średnio silnie, tworzy rozłożystą, silnie zagęszczoną koronę, wytrzymała na mróz. Bardzo obficie i corocznie plonuje od 2-3 roku po posadzeniu. Owoce małe (3-3,5g), kuliste, ciemnoczerwone, kwaskowate, soczyste. Zbiór w drugiej dekadzie lipca. Mała podatność na drobną plamistość liści, duża na raka bakteryjnego, średnia na brunatną zgniliznę. Przydatna do zbioru mechanicznego, do sadów towarowych i amatorskich, owoce na soki.
- ’Wiblek’: Polska odmiana, rośnie średnio silnie, tworzy zwartą koronę, wytrzymała na mróz. Kwitnie wcześnie, owocuje regularnie, średnio obficie. Owoce małe (ok. 3,5g), okrągłe, brązowoczerwone, kwaśne. Zbiór w drugiej połowie lipca. Mała podatność na choroby. Przydatna do ogrodów przydomowych ze względu na małą podatność na choroby, ale ustępuje wielkością owoców innym odmianom.
- ’Wigor’: Polska odmiana, rośnie słabo, tworzy zwartą koronę, wytrzymała na mróz. Kwitnie dość późno, owocuje corocznie, ale średnio lub słabo. Owoce średnie (5-5,5g), okrągłe, ciemnoczerwone, kwaśne. Zbiór w drugiej połowie lipca. Mała podatność na drobną plamistość liści i raka bakteryjnego, średnia na brunatną zgniliznę. Owoce przydatne do przetwórstwa.
Wybierz Idealną Odmianę Wiśni dla Siebie!
Jak widać, świat odmian wiśni jest niezwykle bogaty i każdy znajdzie w nim coś dla siebie. Od plennych odmian do sadów towarowych, przez te idealne do przydomowych ogródków, aż po te o wyjątkowych walorach przetwórczych – możliwości są ogromne!
Źródło: Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice
