Choroby przechowalnicze jabłek pojawiają się w każdym sezonie. Do najczęściej występujących w Polsce zalicza się gorzką zgniliznę (Neofabraea spp.), szarą pleśń (Botrytis cinerea), antraknozę (Colletotrichum spp.) oraz mokrą zgniliznę jabłek (Penicillium expansum). Inne choroby występują rzadziej, jakkolwiek w sprzyjających warunkach mogą także powodować straty owoców.
Na rynku środków ochrony roślin przeciwko chorobom przechowalniczym dostępnych jest kilkanaście preparatów należących do różnych grup chemicznych. Zaletą fungicydów jest niewątpliwie wysoka skuteczność w ochronie owoców, jednak ich stosowanie generuje ryzyko pozostałości substancji czynnych w jabłkach.
W dobie dbałości o zdrową żywność jest znalezien innej, niechemicznej alternatywy ochrony owoców. W Zakładzie Fitopatologii Instytutu Ogrodnictwa, w ramach projektu „BioSafeFood” poszukiwane są mikroorganizmy do ochrony jabłek przed chorobami przechowalniczymi.
W latach 2018-2019 przetestowano ponad 700 różnych izolatów bakterii, pochodzących z gleby i fylosfery roślin, pod kątem ich możliwości zwalczania szarej pleśni, gorzkiej zgnilizny i mokrej zgnilizny jabłek. W badaniach laboratoryjnych oceniano wpływ bakterii na ograniczenie rozwoju plam gnilnych powstałych w wyniku sztucznych zakażeń jabłek grzybami B. cinerea, P. expansum i N. alba. Skuteczność bakterii w hamowaniu rozwoju chorób na jabłkach wynosiła od 0 do 80%. Najsilniejsze działanie bakterii stwierdzono w ochronie przeciwko szarej pleśni i mokrej zgniliźnie (9 izolatów wykazywało ponad 60% skuteczność). Do dalszych badań wybrano izolaty najbardziej aktywne przeciwko wszystkim badanym chorobom i sprawdzano ich działanie w warunkach polowych.
W okresie przedzbiorczym opryskiwano jabłonie prototypowymi biopreparatami (wyprodukowanymi przez firmę Intermag). Po przechowaniu jabłek w chłodni zwykłej przez ponad 6 miesięcy oceniono wystąpienie chorób. Jednak z powodu niesprzyjających infekcji warunków pogodowych, jesienią 2018 roku, nasilenie występowania poszczególnych chorób było niskie, co nie pozwoliło na pełną ocenę skuteczności biopreparatów. Badania są kontynuowane. Oceniane jest także pozbiorcze stosowanie biopreparatów poprzez stosowanie „drenchingu”, polegającego na zalewaniu owoców przygotowaną zawiesiną bakterii. Wytypowane w kilkusezonowych badaniach, będą stanowiły podstawę rejestracji testowanych biopreparatów. o. na bazie wcześniej wytypowanych bakterii. szczepy bakterii, po udokumentowaniu ich skuteczności w kilkusezonowych badaniach, będą stanowiły podstawę rejestracji testowanych biopreparatów.
61. Ogólnopolska Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych
Hubert Głos, Hanna Bryk, Artur Mikiński, Piotr Sobiczewski, Joanna Puławska – Instytut Ogrodnictwa.
