Szukając odpowiedzi na zadane pytanie, w pierwszej kolejności należy zdefiniować, co to są melioracje? Według Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa Gutenberga, melioracje rolnicze (łac. meliorare: ulepszać), to prace podnoszące urodzajność gleby lub zmieniające charakter obszarów rolnych na stałe lub na dłuższy czas. Do ważniejszych prac melioracyjnych zalicza się osuszanie mające na celu odprowadzenie nadmiaru wody oraz nawadnianie zbyt suchych gruntów. Do melioracji zalicza się również zabiegi agrotechniczne (w tym nawożenie ściekami przemysłowymi, torfem i wapnowanie) wpływające chemicznie i mechanicznie na trwałe poprawienie gleb i rozkład wilgoci w glebie. Taka definicja melioracji funkcjonowała w latach 30. XX wieku.
Celem melioracji jest dążenie do kształtowania optymalnych dla roślin stosunków wodnych.
Urządzeniami melioracji wodnych, które spełniają powyższą rolę, są:
- rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie,
- drenowania,
- rurociągi,
- stacje pomp służące do celów rolniczych,
- ziemne stawy rybne,
- groble na obszarach nawadnianych,
- systemy nawodnień grawitacyjnych,
- systemy nawodnień ciśnieniowych.
W świetle ustawy Prawo wodne, wykonanie i utrzymanie urządzeń melioracji wodnych należy do właścicieli gruntów, którymi najczęściej są rolnicy.
Potrzeba utrzymania i rozwoju melioracji wynika z szeregu czynników, m. in. warunków glebowych, opłacalności produkcji rolniczej oraz zmian klimatu. Zmienność opadów atmosferycznych w poszczególnych latach i miesiącach powoduje występowanie niedoboru lub nadmiaru wody w rolnictwie. W ostatnich latach coraz częściej obserwuje się zwiększenie częstości występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Długotrwałe okresy bezopadowe przyczyniają się do występowania susz, natomiast nagłe, intensywne opady atmosferyczne sprzyjają podtopieniom, zalaniom terenów rolniczych, a także powodziom.
W zależności od sposobu i stopnia oddziaływania na środowisko wyróżnia się:
Prawo wodne nie definiuje pojęcia systemu melioracyjnego. Za taki można uznać zespół urządzeń melioracji wodnych zlokalizowany na określonym obszarze, umożliwiający racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi. Ze względu na wykorzystywane urządzenia i ich lokalizację, można wyróżnić poniżej wymienione ich rodzaje.
Ważne jest właściwe utrzymanie sieci melioracji wodnych na użytkach rolnych, które zostały zaprojektowane i wykonane w drugiej połowie XX wieku (w szczególności w latach 70.) w warunkach klimatu, gdzie głównym problemem był nadmiar wody w okresie wiosennym, uniemożliwiający prace polowe. Nawet jeśli melioracje projektowane były jako nawadniającoodwadniające, ich obecny stan w większości przypadków uniemożliwia wykorzystanie do zatrzymania wody.
Obecnie szacuje się powierzchnię użytków rolnych pod melioracjami wodnymi na 34% ich ogólnej powierzchni, w tym 24% użytków ornych i 10% trwałych użytków zielonych. Zaledwie 50% melioracji gruntów ornych i 34% trwałych użytków zielonych jest utrzymywanych, zaś 19% melioracji użytków ornych i 33% użytków zielonych wymaga odbudowy lub modernizacji. Stan techniczny i funkcjonowanie urządzeń melioracji wodnych zależy od bezpośredniego zaangażowania rolników będących właścicielami urządzeń.
źródło: www.gov.pl
