Jakie sposoby produkcji owoców są najbardziej popularne w Polsce? Jakie są różnice pomiędzy integrowaną produkcją, systemem „zero pozostałości” a produkcją ekologiczną? W jaki sposób uprawy sadownicze mogą przyczyniać się do poprawy stanu środowiska naturalnego? To główne tematy konferencji prasowej, która odbyła się 29 listopada 2023 r. w Warszawie.
Podczas wydarzenia zaprezentowano również broszurę edukacyjną „Poradnik produkcji owoców”, skierowaną do głównej grupy odbiorców kampanii pt. „Czas na zrównoważoną produkcję owoców”, czyli sadowników.
Konferencja prasowa „Czy polska produkcja owoców spełnia oczekiwania konsumentów?” odbyła się w ramach kampanii informacyjno-edukacyjnej „Czas na zrównoważoną produkcję owoców”, realizowanej przez Związek Sadowników RP na terenie trzech państw: Polski, Niemiec i Austrii. Wpanelu dyskusyjnym wzięli udział: Mirosław Maliszewski, prezes Związku Sadowników Rzeczpospolitej Polskiej, prof. Joanna Puławska z Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach oraz Dawid Królikowski – członek Zarządu Oddziału Terenowego Błędów Związku Sadowników RP, sadownik prowadzący gospodarstwo metodą integrowanej produkcji (IP), która znacznie ogranicza stosowanie chemicznych środków ochrony roślin.
Prezes Mirosław Maliszewski podsumował wnioski z badań realizowanych na rzecz kampanii przez Centrum Badań Marketingowych INDICATOR. Raport ten pokazuje, że konsumenci oczekują przede wszystkim zdrowych i dobrych jakościowo produktów. Dla 57proc. polskich respondentów indywidualnych istotne jest to, że owoce pochodzące z produkcji zrównoważonej nie zawierają pozostałości środków ochrony roślin, a dla 55 proc. – że mają wysokie walory jakościowe. Wskazuje to na rosnące zainteresowanie konsumentów indywidualnych zdrową żywnością i świadomym wyborem produktów.
Jak wynika z badań Centrum INDICATOR, aż 81 proc. sadowników, 80 proc. handlowców i 70 proc. respondentów indywidualnych zgadza się z opinią, że zrównoważona produkcja owoców gwarantuje lepsze zyski dla sadowników i jest zrównoważonym, korzystniejszym dla klimatu sposobem produkcji rolnej. Ponadto zdecydowana większość badanych (91 proc. sadowników, 84 proc. handlowców i 80 proc. indywidualnych) uważa, że owoce pochodzące z integrowanej produkcji są bezpieczne, smaczne i wartościowe.
– W Polsce istnieje potencjał do przechodzenia z konwencjonalnej produkcji owoców na zrównoważoną. Ten kierunek jest ważny tym bardziej, że od 2014 r. nasza oferta owoców nie jest już kierowana na rynek rosyjski, lecz do innych państw, w tym położonych w Europie Zachodniej. Tam zaś wzrasta zainteresowanie produktami ekologicznymi. Odchodzenia od rolnictwa opartego na stosowaniu dużej ilości nawozów sztucznych i syntetycznych środków ochrony roślin oraz zastąpieniu ich naturalnymi preparatami wymaga też realizowana przez Unię Europejską strategia Zielonego Ładu. Do 2030 r. Unia planuje zmniejszyć ilość wszystkich używanych pestycydów chemicznych o 50 proc., a nawozów sztucznych o 20 proc. – podkreślił Mirosław Maliszewski, prezes Związku Sadowników RP.
Podczas konferencji w Centrum Prasowym PAP Mirosław Maliszewski wyjaśnił główne założenia prowadzonej kampanii „Czas na zrównoważoną produkcję owoców” i zaprezentował jej nowy ważny element – broszurę „Poradnik produkcji owoców”. Z kolei prof. Joanna Puławska omówiła zawartość poradnika ze szczególnym uwzględnieniem trzech rodzajów zrównoważonej produkcji: IP, „zero pozostałości” oraz ekologicznej.
– Produkcja integrowana polega na integracji różnych metod produkcji owoców, ale priorytetem są w niej metody niechemiczne. Chemiczne środki ochrony roślin zastępuje metodami biologicznymi lub środkami pochodzenia roślinnego o działaniu mechanicznym, np. olejami roślinnymi. Produkcja w systemie „zero pozostałości” ma na celu dostarczenie owoców bez pozostałości środków ochrony roślin. Liczba stosowanych substancji czynnych jest ograniczona do minimum; są stosowane tylko wtedy, gdy jest to konieczne do pewnego momentu rozwoju roślin. Produkcja ekologiczna polega natomiast na zastosowaniu w uprawie owoców wyłącznie naturalnych substancji i procesów – wyjaśniła prof. Joanna Puławska.
Ważnym punktem programu było też wystąpienie praktyka – Dawida Królikowskiego z Błędowa w woj. mazowieckim, powiat grójecki. Sadownik w swoim gospodarstwie z powodzeniem realizuje założenia produkcji integrowanej.
– Wszelkie informacje na temat produkcji znajdują się w Notatniku IPR, który należy uzupełniać na bieżąco. Dotyczą one materiału nasadzeniowego, nawożenia, zabiegów ochrony roślin i zbioru. Planowanie ochrony opiera się na szczegółowych lustracjach i śledzeniu zaawansowanych modeli chorobowych. Świadome stosowanie środków ochrony oraz nawozów pozwala zaoszczędzić czas ipieniądze. Dzięki zastosowanej metodzie wyprodukowane owoce są wolne od przekroczeń dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin i innych substancji szkodliwych. Konsument może mieć pewność, że sięga po zdrowy produkt wysokiej jakości – podkreślił Dawid Królikowski.
Korzyści dla środowiska naturalnego, konsumentów i producentów
Uczestnicy panelu argumentowali, że zwiększenie ekologicznej produkcji owoców wdłuższej perspektywie przyniesie szereg korzyści sadownikom i konsumentom. Przyczyni się też do poprawy stanu środowiska naturalnego. Według przytoczonej podczas dyskusji ekspertyzy Instytutu Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach uprawy sadownicze woj. mazowieckiego pochłaniają w ciągu roku ponad 460 tys. ton węgla z atmosfery, co równoważy emisję 1 miliona 300 tys. samochodów osobowych rocznie. Ponadto, przy uwzględnieniu m.in. węgla zawartego w wywożonych z sadów owocach, uprawy te dodatkowo pochłaniają ponad 260 tys. ton węgla. Odpowiada to rocznej emisji 700 tys. samochodów osobowych. Sady w istotny sposób zmniejszają więc ślad węglowy w atmosferze.
Związek Sadowników RP
