W dniach 12-13 czerwca 2025 r. odbył się wyjazd studyjny pt. „Wsparcie wdrażania unijnych i krajowych systemów jakości żywności w województwie świętokrzyskim” na teren województwa mazowieckiego – w rejon Warki i Grójca. Region grójecki, nazywany największym sadem Europy, odpowiada za produkcję 1/3 z 4 mln ton jabłek zbieranych w Polsce.
W wyjeździe wzięło udział 25 osób, w tym rolnicy, przetwórcy żywności oraz doradcy rolniczy zainteresowani zdobyciem lub poszerzeniem wiedzy z zakresu unijnych i krajowych systemów jakości. Celem wyjazdu było upowszechnienie wiedzy na temat systemów jakości żywności oraz przedstawienie głównych korzyści wynikających z uczestnictwa w tych systemach, co w przyszłości może sprzyjać zwiększeniu zainteresowania przystąpieniem do nich.
W pierwszym dniu (12 czerwca) uczestnicy odwiedzili gospodarstwo agroturystyczne Mirabelkowe Zacisze w miejscowości Zbrosza Duża, prowadzące ekologiczną produkcję sadowniczą oraz agroturystykę. Właściciel obiektu przedstawił zakres swojej działalności i możliwości dywersyfikacji na obszarach wiejskich w celu zwiększenia dochodów – bazując w swojej wszechstronnej ofercie właśnie na systemie rolnictwa ekologicznego.
Kolejnym punktem programu była wizyta w Centrum Edukacyjno-Muzealnym, gdzie prezes Stowarzyszenia WARKA, a zarazem dyrektor Domu Kultury i inicjator Partnerstwa Jabłkowa Warka, przeprowadził wykład pt. „Jabłko – lokalny produkt, który łączy”. Omówił, w jaki sposób integracja różnych podmiotów może przyczynić się do rozwoju regionu poprzez wykorzystanie lokalnego produktu, jakim są jabłka (także w ramach systemów jakości). Przedstawił etapy rozwoju Szlaku Jabłkowego, jego promocję, współpracę z samorządem, Kołami Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszeniem Sady Grójeckie oraz omówił działania ukierunkowane na tworzenie oferty turystycznej z jabłkiem w roli głównej.
Następnie uczestnicy odwiedzili lokalny browar rzemieślniczy Browarka w Warce, gdzie właściciel przedstawił proces wytwarzania różnych gatunków piwa. Był to także przykład kooperacji z wykorzystaniem jabłek, czego przykładem jest napój „Pochmielone”. Pokazano również, jak można wykorzystać lokalne zasoby do tworzenia produktów wysokiej jakości. Właściciel obiektu hotelowego w Chynowie opowiedział o możliwościach współpracy w ramach Szlaku Jabłkowego, korzyściach wynikających z jego uczestnictwa oraz wykorzystaniu lokalnych produktów wysokiej jakości – takich jak jabłka – jako sposobu na tworzenie rynku zbytu dla lokalnych sadowników. A wszystko to w oparciu o „Jabłko Grójeckie”, które posiada status Chronionego Oznaczenia Geograficznego.
Pierwszym punktem drugiego dnia wyjazdu studyjnego (13 czerwca) było gospodarstwo Marcina Lisa – sadownika i inicjatora marki „Jabłko Grójeckie”. W gospodarstwie o powierzchni ok. 20 ha jabłka produkowane są od czterech pokoleń. Jabłka posiadają certyfikat „Jabłko Grójeckie”, czyli Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG). Gospodarstwo stosuje nowoczesne technologie, m.in. system GoTrack do zabiegów ochrony roślin oraz techniki zabezpieczania sadu przed gradem i przymrozkami – wszystkie kwatery są wyposażone w sieci przeciwgradowe i zraszacze nadkoronowe. Dzięki przechowywaniu jabłek w specjalistycznych chłodniach są one dostępne niemal przez cały rok, zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym.
Michrowska Piwniczka to ekologiczne gospodarstwo w miejscowości Michrów, produkujące owoce (jabłka, maliny, jeżyny, minikiwi, winogrona) oraz zajmujące się ich przetwórstwem. Właścicielka, Monika Szymańczak-Siemiątkowska, oprowadziła uczestników po gospodarstwie, prezentując ofertę produktów, które zdobyły uznanie w konkursach kulinarnych i wśród klientów indywidualnych. Odbyła się również degustacja lokalnych wyrobów.
Następnie Magdalena Figarska-Wrotek – dyrektor Stowarzyszenia Sady Grójeckie – wygłosiła prelekcję na temat Jabłek Grójeckich – nie przypadkowo prelekcja odbyła się w siedzibie Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców „NASZ SAD”, gdyż jest ona jednym z członków tego Stowarzyszenia. Przedstawiła genezę powstania produktu z ChOG, jego rozwój oraz lokalną współpracę w ramach Stowarzyszenia. Uczestnicy mieli możliwość degustacji certyfikowanych jabłek oraz przetworzonych produktów – w tym soków na ich bazie. Podkreślono, że każde gospodarstwo produkujące jabłka z certyfikatem ChOG musi posiadać wdrożony jeden z systemów jakości, np. integrowaną produkcję roślin lub rolnictwo ekologiczne. Uczestnicy mogli również zadawać pytania i prowadzić dyskusję.
Ostatnim punktem wyjazdu było ekologiczne gospodarstwo sadownicze Nasza Tłocznia w miejscowości Konary. Uczestnicy zapoznali się z produkcją sadowniczą oraz ofertą edukacyjną skierowaną do różnych grup odwiedzających – oczywiście z jabłkiem w roli głównej. Mieli także okazję obejrzeć cały proces tłoczenia soku z ekologicznych jabłek oraz skosztować świeżo wyprodukowanego napoju. Duże wrażenie zrobiła nowoczesna infrastruktura, profesjonalizm, otwartość na innowacje oraz bogata oferta dla odwiedzających, oparta na produkcji sadowniczej.
Podsumowując, uczestnicy podzielili się swoimi wrażeniami z odwiedzanych miejsc, wskazując elementy, które mogliby wdrożyć we własnych gospodarstwach. Wyjazd był również okazją do wzajemnej wymiany doświadczeń, poszerzenia wiedzy na temat systemów jakości oraz poznania różnorodnych form działalności, które mogą towarzyszyć produkcji sadowniczej.
Wyjazd studyjny został zrealizowany w ramach operacji własnej Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Plus (KSOW+) pt. „Wsparcie wdrażania unijnych i krajowych systemów jakości żywności w województwie świętokrzyskim”. Operacja została dofinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
autor: Wiesława Kaczorek
źródło: ŚWIĘTOKRZYSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W MODLISZEWICACH
