Duńska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) cofnęła zezwolenia na 23 pestycydy PFAS. Te „wieczne chemikalia”, znane z ekstremalnej trwałości i mobilności, stanowią ogromne zagrożenie dla wody pitnej ze względu na zdolność do tworzenia i wypłukiwania toksycznego kwasu trifluorooctowego (TFA) do wód gruntowych.
Zgodnie z unijnym prawem dotyczącym pestycydów, substancje czynne i ich produkty rozpadu, które mają szkodliwy profil toksykologiczny, takie jak TFA, nie mogą zanieczyszczać wód gruntowych w stężeniu przekraczającym 0,1 µg/l. Mimo to, TFA jest coraz częściej wykrywany w wodach powierzchniowych, gruntowych i pitnych w całej Europie, w tym w Danii, Szwecji, Holandii, Niemczech i Belgii. Wiele raportów organizacji PAN Europe udokumentowało rosnące zanieczyszczenie wody, wina i zbóż TFA. Badania przeprowadzone przez niemieckie UmweltBundesAmt (UBA) jednoznacznie wskazują, że pestycydy PFAS są głównym źródłem TFA na obszarach rolniczych, choć inne źródła, takie jak czynniki chłodnicze i propelenty w aerozolach, również przyczyniają się do jego obecności w wodzie deszczowej.
Dania wytycza drogę: Cofnięcie zezwoleń i dalsze kroki
W oparciu o wyniki projektu „TriFluPest”, Duńska Agencja Ochrony Środowiska dokonała ponownej oceny zezwoleń udzielonych sześciu substancjom czynnym PFAS stosowanym w 33 produktach pestycydowych.
Proces ten doprowadził do cofnięcia zatwierdzenia dla 23 produktów pestycydowych zawierających następujące substancje czynne PFAS: fluazynam, fluopyram, diflufenikan, mefentriflukonazol, tau fluwalinat i flonikamid. W przypadku pozostałych dziesięciu produktów decyzje spodziewane są w sierpniu lub wrześniu.
Dla przykładu podajemy jakie Środki Ochrony Roślin w Polsce mają substancje wycofane w Danii:
Kaliber 240 EW (tau‑fluwalinat) – Pyretroidowy insektycyd dedykowany sadownictwu, stosowany w ochronie drzew (jabłonie, grusze itp.) przeciw szkodnikom (mszyce, miodówki) .
Hinode i Tyter 50 WG (flonikamid) – Insektycydy z grupy karboksamidów, stosowane w sadach przeciw mszycom i innym owadzim szkodnikom .
Divality, Revysky, Revycare (mefentriflukonazol) – Fungicydy z zawartością mefentriflukonazolu dopuszczone również w sadownictwie (obecne w zaleceniach modelowych ochrony roślin, m.in. przy ochronie śliwy, jabłoni) .
Salomé Roynel z PAN Europe podkreśla: „Prawo UE jest jasne. Artykuł 44 rozporządzenia 1107 stanowi, że państwa członkowskie UE muszą dokonać przeglądu i wycofać z rynku produkty pestycydowe, jeśli istnieją dowody na to, że nie spełniają one wymagań. Dlatego inne państwa członkowskie powinny pójść za przykładem Danii i szybko wprowadzić zakaz stosowania wszystkich pestycydów PFAS w celu ochrony wód gruntowych”.
Decyzje te oznaczają zakaz stosowania wielu pestycydów a okres ostatecznej sprzedaży i użycia wynosi od sześciu do piętnastu miesięcy od dnia wydania decyzji.
opracowanie własne na podstawie źródła: pan-europe.info
