IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
W trzecim okresie raportowania tj. od 11 kwietnia do 10 czerwca 2019 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.
Największy deficyt wody od -100 mm do -159 mm w prezentowanym sześciodekadowym okresie wystąpił w północnej części kraju. Przy czym na Nizinie Wielkopolskiej, Pojezierzu Wielkopolskim, Pobrzeżu Słowińskim, w północnej części Pojezierza Mazurskiego oraz na Nizinie Podlaskiej notowano niedobór wody od 120 do 159 mm. W południowej części kraju notowano wielkości KBW poniżej 100 mm, a na krańcach tego obszaru notowano nawet dodatnie wielkości KBW.
Susza rolnicza występuje na terenie województw:
- Zachodniopomorskiego,
- Pomorskiego,
- Łódzkiego,
- Podlaskiego,
- Lubuskiego,
- Warmińsko-mazurskiego,
- Mazowieckiego,
- Wielkopolskiego,
- Kujawsko-pomorskie.
Susza rolnicza wystąpiła w uprawach truskawek. Odnotowano ją w tych uprawach w 105 gminach Polski (4,24% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 85. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 0,78% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.
Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach truskawek
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | łódzkie | 177 | 36 | 20,34 | 5,22 |
| 2 | podlaskie | 118 | 16 | 13,56 | 1,94 |
| 3 | wielkopolskie | 226 | 22 | 9,73 | 1,21 |
| 4 | pomorskie | 123 | 11 | 8,94 | 1,28 |
| 5 | mazowieckie | 314 | 19 | 6,05 | 0,83 |
| 6 | warmińsko-mazurskie | 116 | 1 | 0,86 | 0,02 |
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych Wystąpiław 48 gminach Polski (1,94% gmin kraju). Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 0,39% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.
Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | łódzkie | 177 | 23 | 12,99 | 3,22 |
| 2 | podlaskie | 118 | 11 | 9,32 | 0,98 |
| 3 | pomorskie | 123 | 6 | 4,88 | 0,83 |
| 4 | mazowieckie | 314 | 8 | 2,55 | 0,39 |
W pierwszej dekadzie maja najcieplej było na Nizinie Mazowieckiej i Śląskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Pogórzu Karpackim z temperaturą powyżej 9,5°C, a najzimniej na Pojezierzu Pomorskim poniżej 8°C. Natomiast w drugiej i trzeciej dekadzie tego miesiąca zdecydowanie najcieplej było we wschodnich terenach Polski z temperaturą od 13°C do ponad 16°C (w pierwszej dekadzie) oraz od 15 do ponad 16,5°C (w drugiej dekadzie). Najniższą temperaturę w obu dekadach maja notowano w północnych oraz południowo-zachodnich obszarach kraju od 11 do ponad 11,5°C (w pierwszej dekadzie) i od 12 do 14°C (w drugiej dekadzie).
Pierwsza dekada czerwca była bardzo ciepła. W przeważającej części Polski temperatura powietrza wynosiła od 20 do 22°C a miejscami nawet do ponad 22°C. Najchłodniej było w północnej i południowej części kraju od 19 do 20°C.
W kwietniu stwierdzono na obszarze Polski bardzo duże zróżnicowanie pod względem występowania opadów atmosferycznych. Szczególnie niskie opady poniżej 10 mm wystąpiły w północnej części kraju, stanowiły one na tych terenach od poniżej 10 do 40% normy wieloletniej. Im dalej w kierunku południowym tym opady były wyższe, wynoszące nawet ponad 100 mm i na tych obszarach stanowiły 100-140% normy.
Pierwsza dekada czerwca na przeważającym obszarze kraju była bardzo sucha z opadami poniżej 5 mm, a miejscami w ogóle nie występującymi. Jedynie w północno-zachodniej części kraju notowano większe opady od 10 do 50 mm oraz we wschodnich terenach Polski od 10 do 30 mm.
Stwierdzamy na dużym obszarze środkowej i północnej Polski wzrost niedoborów wody dla roślin uprawnych wynoszące od -100 do -159 mm. Na terenach objętych największym deficytem wody, powodującym obniżenieplonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych wystąpiły straty tej wielkości w uprawach zbóż jarych i ozimych oraz truskawek. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie zagrożenia suszą o uprawy krzewów owocowych. Stwierdzamy również że nastąpił wzrost liczby województw objętych suszą, w poprzednim raporcie notowano ich 8 a w obecnym liczba ta wzrosła do 9.Natomiast na południu kraju zasoby wodne są w dalszym ciągu bardzo duże, powodujące wystąpienie nadmiaru wody dla roślin uprawnych.
źródło: http://www.susza.iung.pulawy.pl/
Opracowali:
Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadaw.
Dr hab. Rafał Pudełko
Dr Katarzyna Żyłowska
Dr Jan Jadczyszyn
Mgr Piotr Koza
Mgr Elżbieta Wróblewska
Mgr Agata Nowak
czytaj również:
Minister rolnictwa: Mamy wielką suszę hydrologiczną. Od sierpnia uruchamiamy program nawodnień…
