Substancje aktywne w ochronie borówki – aktualny obraz rynku środków ochrony roślin
W ostatnim czasie rolnicy i producenci owoców miękkich, a zwłaszcza borówki, z coraz większym zainteresowaniem śledzą zmiany w dostępności środków ochrony roślin. Podczas jednego z branżowych spotkań szczególną uwagę przyciągnęła prezentacja poświęcona substancjom czynnym dopuszczonym do stosowania właśnie w tej uprawie. Wystąpienie, przygotowane przez dr. Artura Miszczaka z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, rzuciło światło na aktualną sytuację zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej.
Statystyka substancji aktywnych (UE i Polska)
Z ogólnej liczby 1465 substancji aktywnych, stan na 17 lutego 2025 r. przedstawia się następująco:
Statystyki i zmiany na przestrzeni lat
Według danych z unijnej bazy pestycydów, na dzień 17 lutego 2025 r. w całej UE zarejestrowanych było 1465 substancji aktywnych. Jeśli spojrzeć na dane historyczne, w ciągu ostatnich 10 lat nastąpił wyraźny wzrost liczby dostępnych środków ochrony roślin – z 1516 w 2015 roku do aż 2871 w roku bieżącym. Warto jednak zauważyć, że liczba substancji aktywnych pozostaje względnie stabilna – od 253 do 285, z wartością 272 w 2025 r.
Substancje aktywne – Co dostępne dla borówki?
Producenci borówki mają obecnie do dyspozycji ograniczoną, ale konkretnie wyselekcjonowaną grupę substancji. Wśród insektycydów wykorzystywanych w ochronie tych upraw wymienia się m.in. acetamipryd, spinetoram czy spirotetramat. Na liście fungicydów znajdują się substancje takie jak boskalid, fluopyram czy piraklostrobina. Do odchwaszczania wykorzystywane są z kolei środki zawierające m.in. glifosat, fluazyfop-P butylu czy kwas nonanowy.
Insektycydy (7):
- Acetamipryd
- Benzoesan emamektyny
- Cyjanotraniliprol
- Deltametryna
- Milbektyna
- Spinosad
- Spirotetramat
Fungicydy (10):
- Boskalid
- Cyprodynil
- Fernheksamid
- Fludioksonil
- Fluopyram
- Kapitan
- Krezoksym metylu
- Piraklostrobina
- Pirymetanil
- Trifloksystrobina
Herbicydy (5):
- Fluazyfop-P butylu
- Glifosat
- Karfentrazon etylu
- Kletodym
- Kwas nonanowy
Alternatywy – rosnące znaczenie biologii
Coraz większe znaczenie zyskują też substancje, które nie wymagają określania poziomu najwyższych dopuszczalnych pozostałości (NDP). Jest to szczególnie istotne dla producentów ekologicznych oraz tych, którzy stawiają na alternatywne metody ochrony. W tym zestawieniu znajdują się między innymi bakterie takie jak Bacillus thuringiensis czy Beauveria bassiana, a także produkty naturalne, jak siarka, olej parafinowy czy preparaty na bazie grzybów z rodzaju Trichoderma.
Kierunek: bezpieczeństwo i innowacja
Nie bez znaczenia pozostaje również rozwój zaplecza badawczego w kraju. Nowoczesna infrastruktura Instytutu Ogrodnictwa umożliwia dokładniejsze analizy pozostałości środków ochrony roślin w żywności, co może przełożyć się nie tylko na bezpieczeństwo konsumentów, ale także na lepsze dopasowanie praktyk uprawowych do rosnących wymagań rynkowych.
Prezentacja dr. Artura Miszczaka była niezwykle merytoryczna i rzuciła światło na aktualną sytuację prawną i praktyczną związaną z substancjami czynnymi stosowanymi w uprawie borówki. Prezentowane dane oraz rozwój nowego zaplecza badawczego Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach stwarzają szanse na jeszcze dokładniejszy monitoring pozostałości ŚOR w żywności i dalszy rozwój bezpiecznych praktyk uprawowych.
