Rolnicy przedstawili priorytety zmian w rolnictwie – propozycje KRIR dla Ministra Rolnictwa

18 sierpnia 2025 r. podczas spotkania przedstawicieli rolników z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stefanem Krajewskim, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych (KRIR) zaprezentował propozycje dotyczące kluczowych kierunków zmian w polityce rolnej.

Wśród najważniejszych tematów znalazły się: Program Aktywny Rolnik, ustawa o funkcjach produkcyjnych wsi oraz pakiet deregulacyjny.

Poniżej przedstawiamy szczegółowe postulaty KRIR, które mają istotne znaczenie dla przyszłości polskiego rolnictwa.

Program Aktywny Rolnik – kto powinien być uznawany za rolnika aktywnego?

Jednym z głównych problemów wskazywanych przez samorząd rolniczy jest brak spójnych przepisów dotyczących dzierżawy gruntów rolnych. Obecny stan prawny prowadzi do sporów wokół definicji „rolnika aktywnego zawodowo” i utrudnia stabilne gospodarowanie.

KRIR proponuje przygotowanie kompleksowej ustawy o dzierżawie gruntów rolnych, która:

• zagwarantuje właścicielom gruntów poszanowanie prawa do własności,

• zapewni dzierżawcom ochronę inwestycji i stabilność gospodarowania,

• umożliwi korzystanie z ubezpieczenia w KRUS i ulg podatkowych.

Kryteria uznania rolnika za aktywnego

Zdaniem KRIR, rolnicy powinni być uznawani za aktywnych, jeśli spełniają przynajmniej jeden z warunków:

• realizują ekoschematy w ramach PS WPR 2023–2027,

• posiadają zwierzęta w systemie IRZ z obsadą >0,1 DJP/ha,

• korzystają z PROW i PS WPR,

• są płatnikami VAT,

• uczestniczą w gromadzeniu danych w ramach FSDN.

Jednocześnie organizacja proponuje alternatywną weryfikację aktywności poprzez faktury, ewidencję sprzedaży czy inne dokumenty – z minimalną biurokracją.

KRIR podkreśla także rolę małych gospodarstw w utrzymaniu dziedzictwa kulturowego wsi i postuluje objęcie ich specjalnym programem wsparcia w ramach polityki spójności.

Ustawa o funkcjach produkcyjnych wsi – wzmocnienie roli rolnictwa

KRIR proponuje, aby rolnictwo zostało ustawowo uznane za podstawowe przeznaczenie gruntów wiejskich. Takie rozwiązanie zapewni trwałość produkcji rolnej i ochroni grunty przed presją urbanizacji.

Kluczowe propozycje:

• wyznaczenie stref produkcji rolnej od zabudowy mieszkaniowej,

• uproszczenie procedur środowiskowych i budowlanych (maksymalnie 6 miesięcy na decyzję),

• legalizacja prostych obiektów rolniczych (wiaty, silosy) na podstawie zgłoszenia,

• ograniczenie udziału organizacji ekologicznych w postępowaniach inwestycyjnych,

• uwzględnianie opinii izb rolniczych w planowaniu przestrzennym,

• ograniczenie farm fotowoltaicznych do gruntów V i VI klasy.

 

KRIR zaznacza, że uproszczenia pozwolą na szybsze inwestycje w gospodarstwach rolnych i ograniczą konflikty społeczne.

Deregulacje w rolnictwie – mniej biurokracji, więcej swobody

Trzecim filarem propozycji KRIR są deregulacje przepisów dla rolników. Obecny system prawny jest uznawany za nadmiernie skomplikowany i kosztowny w obsłudze.

Najważniejsze postulaty:

• wyłączenie rolników z obowiązku e-fakturowania i elektronicznych ewidencji zabiegów ochrony roślin,

• eliminacja zbędnych rejestrów i stworzenie jednego systemu sprawozdawczego,

• uproszczenie zasad wnioskowania o płatności bezpośrednie,

• ograniczenie kontroli tylko do uzasadnionych zgłoszeń,

• zakaz wielokrotnych kontroli tego samego zakresu w jednym roku,

• skrócenie terminów rozpatrywania wniosków inwestycyjnych do 4 miesięcy,

• zniesienie obowiązku podwójnych spisów zwierząt,

• uproszczenie zasad udowadniania realizacji ekoschematów,

• zmiana zasad wsparcia dla Młodych Rolników – bez powiązania z dochodem pozarolniczym.

KRIR apeluje także o wydłużenie czasu na korekty wniosków do ARiMR, aby uniknąć negatywnych decyzji opartych jedynie na formalnościach.

Podsumowanie – rolnicy chcą stabilności i uproszczeń

Przedstawione przez Krajową Radę Izb Rolniczych propozycje to punkt wyjścia do dalszej debaty o przyszłości polskiego rolnictwa. Organizacja podkreśla, że trwałe rozwiązania mogą zostać wypracowane tylko dzięki szerokim konsultacjom społecznym z udziałem rolników, administracji i ekspertów.

Postulaty KRIR mają na celu:

• zwiększenie stabilności gospodarstw,

• ochronę rolniczej funkcji wsi,

• ograniczenie biurokracji i kosztów administracyjnych,

• wsparcie małych gospodarstw jako elementu bezpieczeństwa żywnościowego.