Procedura budowy obiektów – studnia głębinowa

Własne źródło wody to inwestycja, która może zapewnić użytkownikom wodę na potrzeby bytowe i produkcyjne. Jednym z nich może być studnia głębinowa. Należy pamiętać, że każda budowa studni wymaga zgłoszenia do starostwa powiatowego, do którego należy załączyć odpowiednie dokumenty. Natomiast o pozwolenie na budowę muszą starać się osoby, które chcą stworzyć źródło wody o głębokości większej niż 30 metrów. Dzieje się tak, ponieważ dotarcie do wód znajdujących się poniżej 30 metrów wymaga użycia specjalnych urządzeń. Dlatego też objęte jest kilkoma dodatkowymi przepisami prawnymi.

Dla budowy studni głębinowej konieczne jest odpowiednie przegotowanie wiążące się z wykonaniem koniecznej dokumentacji w postaci projektu robót geologicznych i dokumentacji hydrogeologicznej. Wykonaną studnię należy uzbroić w wodomierz monitorujący zużycie wód głębinowych oraz wykonać operat wodnoprawny w celu uzyskania zgody na pobór wód głębinowych od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Należy pamiętać, że przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z wykonaniem studni oraz wykorzystaniem wód ze studni głębinowej każda dokumentacja powinna z urzędu posiadać decyzje z klauzulą ostateczności. Czynności do wykonania:

1. Zamówienie mapy do celów projektowych w skali 1:500 lub 1:1000 od uprawnionego geodety lub zamówienie mapy zasadniczej z podległego Starostwa Powiatowego – Wydziału Geodezji. Mapa koniecznie z klauzulą z urzędu geodezyjnego.
2. Przygotowanie mapy zasadniczej lub mapy do celów projektowych, na której oznaczyć należy miejsce planowanej studni głębinowej oraz przygotować Projekt robót geologicznych celem odwiercenia studni głębinowej.
3. Projekt robót składa się wraz z wnioskiem do Starostwa Powiatowego celem jego zatwierdzenia – czas oczekiwania na decyzję ok. 30 dni zgodnie z Kodeksem Postępowania Administracyjnego.
4. Po otrzymaniu pozytywnej decyzji należy odczekać na jej uprawomocnienie – standardowo 14 dni. Następnie należy dokonać zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót geologicznych do Starostwa Powiatowego w terminie minimum 14 dni przed rozpoczęciem prac.
5. Po minimum 14 dniach od zgłoszenia można wykonać odwiert zgodnie z Projektem robót geologicznych w miejscu wyznaczonym przez hydrogeologa. Należy pamiętać o wykonaniu studni zgodnie z zapisami wykonanego Projektu robót geologicznych.

Na podstawie wykonanego odwiertu należy przygotować dokumentację hydro-geologiczną, będącą dokumentacją powykonawczą. Dokumentacja ta jest zbiorem dokumentów ilustrujących wyniki badań warunków hydrogeologicznych wykonanych dla określonego obszaru. Dokumentacja ta opiera się na wynikach badań jakości wody w studni oraz na wykonanych pracach, a więc m.in. głębokości wykonanej studni w stosunku do planowanej w Projekcie robót geologicznych. Do dokumentacji wykonuje się również pompowania wstępne celem ustalenia maksymalnej wydajności studni. Maksymalna wydajność określana jest jako maksymalny pobór przy utrzymaniu stałego poziomu zwierciadła wody w studni.

Dokumentacja hydrogeologiczna wraz z wnioskiem składana jest do akceptacji (zatwierdzenia) do Starostwa Powiatowego – czas oczekiwania na decyzję ustalającą zasoby eksploatacyjne wód podziemnych ujęcia wynosi około 30 dni. Następnie po otrzymaniu pozytywnej decyzji należy odczekać na jej uprawomocnienie – standardowo 14 dni. Na podstawie dokumentacji hydrogeologicznej należy przystąpić do opracowania operatu wodnoprawnego celem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód głębinowych. Należy wspomnieć o tym, że pozwolenie wodnoprawne udzielane jest na pobór wód powyżej 5 m3/dobę średniorocznie w przypadku każdorazowego wykorzystania wody oraz na każdy pobór wody (niezależnie od ilości) na cele przemysłowe, w tym rolnicze.

Przypomnieć należy, że rolnicy są zwolnieni z opłat za pobór wody do 5 m3 na dobę średnio w ciągu roku w ramach zwykłego korzystania z wód.

W ustawie Prawo Wodne, zwykłe korzystanie z wód zdefiniowano jako pobór wód w granicach własnego gruntu na potrzeby własnego gospodarstwa domowego lub rolnego. Limit 5 m3 na dobę liczony jest średniorocznie. Oznacza to, że w okresach znacznego zapotrzebowania na wodę, np. w okresie wegetacyjnym roślin, rolnik może na potrzeby zwykłego korzystania z wód pobierać na dobę za darmo ponad 5 m3 wody. W pozostałych okresach w roku ten pobór będzie mniejszy i średniorocznie limit nie zostanie przekroczony. Zwykłe korzystanie z wód nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. W ramach zwykłego korzystania z wód nie przysługuje pobór na potrzeby działalności gospodarczej lub rolniczej, takie działanie bowiem kwalifikowane jest już jako usługa wodna, wymagająca uzyskania pozwolenia.

Warto też pamiętać, że w przypadku, gdy woda jest pobierana do celów rolniczych i występuje obowiązek uiszczania opłat, naliczana jest jedynie opłata zmienna za ilość pobieranej wody. Nie występuje tutaj opłata stała, która jest czymś w rodzaju „abonamentu” za rezerwację zasobów wodnych.

Operat wraz z wnioskiem o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód głębinowych oraz wykonanie urządzenia wodnego składa się do podległego Zarządu Zlewni wraz z załącznikami, którymi są:

• Wypisy z rejestru gruntów;
• Mapa zasadnicza lub mapa do celów projektowych;
• Zatwierdzona przez urząd dokumentacja hydrogeologiczna powykonawcza;
• Wypis i wyrys z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (jeśli jest określony na obszarze inwestycji);
• Płytka CD z dokumentacją w wersji elektronicznej.

Wykonanie studni głębinowej na działce nie wymaga uzyskania warunków zabudowy. Stąd też, w przypadku braku na obszarze inwestycji Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego w dokumentacji (operacie wodnoprawnym) należy podać informację o braku konieczności uzyskania warunków zabudowy.

Operat jest rozpatrywany w terminie minimum 30 dni, jednakże czas zależy od obciążenia konkretnego Zarządu Zlewni. Czas na uzyskanie wszczęcia postępowania może wynosić od 30 do nawet 90 dni. Po otrzymaniu dokumentu stwierdzającego wszczęcie postępowania, decyzja pozwolenia wodnoprawnego zazwyczaj wydawana jest w terminie 14-21 dni. Należy po otrzymaniu decyzji postarać się o klauzule ostateczności, którą przybija Zarząd Zlewni w terminie 14 dni od odebrania pozwolenia wodnoprawnego.

Pozwolenie wodnoprawne niesie ze sobą sporą ilość obowiązków, w tym m.in.:

• Dokonywanie pomiarów ilości pobranej wody;
• Wykonywanie pomiarów wydajności ujęcia 4 razy w roku;
• Wykonywanie pomiarów zwierciadła wody w studni 4 razy w ciągu roku;
• Czyszczenie i utrzymanie studni w odpowiednim stanie – czyszczenie 1 raz w ciągu roku;
• Analiza ilości pobieranej wody (wg wskazań wodomierza) celem nieprzekroczenia ilości podanej w decyzji pozwolenia wodnoprawnego) – pobór średnio-dobowy w skali roku;
• Wszelkie awarie urządzeń pomiarowych zgłaszać należy do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (PGW WP);
• Przeprowadzanie regularnych kontroli, przeglądów i konserwacji urządzeń do poboru wody;
• W ramach uzyskanego pozwolenia wodnoprawnego uiszczać należy również opłaty do PGW WP za pobór wód podziemnych (opłata uzależniona od ilości pobranej wody).
• W sytuacji konieczności poprawy jakości wody głębinowej zastosować należy urządzenia do jej oczyszczenia (uzdatniania) w postaci gotowej stacji uzdatniania wody (SUW). W takiej sytuacji pamiętać należy dodatkowo o konieczności:
• Zgłoszenia budowy stacji uzdatniania do starostwa powiatowego (zgłoszenie robót budowlanych jako posadowienie gotowego kontenera);
• Wykonać należy projekt wyposażenia SUW;
• W ramach uzyskania pozwolenia wodnoprawnego przewidzieć należy odprowadzanie wód popłucznych z oczyszczania filtrów uzdatniających wodę;
• Wody popłuczne odprowadzać można do studni chłonnej, rowu otwartego, cieku powierzchniowego oraz drenażu rozsączającego;
• Uiszczanie dodatkowych opłat za odprowadzanie wód popłucznych do wód lub do ziemi wraz z regularnymi badaniami jakości odprowadzanych wód popłucznych.

Jakie można napotkać problemy przy wykonywaniu studni:

• Problemy ze znalezieniem optymalnego miejsca wiercenia studni (woda na dużych głębokościach),
• Jakość wód głębinowych może być niska (zanieczyszczenia lub przekroczone znacząco ilości żelaza i manganu), należy dodatkowo uwzględnić uzdatnianie wody w zależności od celu poboru wód,
• Pobór wód głębinowych w wymaganych ilościach może okazać się niemożliwy do poboru z uwagi na Plan Zagospodarowania Wodami na obszarze dorzecza,
• Z uwagi na ilość postepowań prowadzonych przez PGW WP procedura może się wydłużyć nawet o 90 dni!

Opracowanie: Paweł Dopierała (kontakt:wirleszno@wir.org.pl) / za: Broszura „Procedury administracyjne budowy obiektów wodnych”. CDR Brwinów

źródło: wir.org.pl