Umowa przy zbiorach
Od 18 maja b.r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy wprowadzone ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, która wdrożyła szereg zmian w obszarze zatrudniania pracowników do pomocy przy zbiorach.
Ustawodawca wraz z uchwaleniem ustawy wprowadził bowiem do obrotu prawnego nowy rodzaj nazwanej umowy cywilnoprawnej nadając jej ustawową nazwę „Umowa pomocy przy zbiorach”, a dodatkowo nałożył na Rolników obowiązek zgłaszania tych umów do KRUS oraz odprowadzania składek za „Pomocników” z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego oraz macierzyńskiego w zakresie ograniczonym do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy rolniczej oraz zdrowotnego bez prawa zgłaszania członków rodziny pomocnika.
Do czasu wprowadzenia omawianych zmian, powszechną praktyką stosowaną przez Rolników, było zatrudnianie pracowników sezonowych na podstawie umów o dzieło, pomimo że czynności dokonywane przez zatrudnionych na tej podstawie wykonawców, trudno było zakwalifikować jako prace, które przybierają postać konkretnego rezultatu. Nie rzadziej Pomocnicy przy zbiorach wykonywali pracę „na czarno”, co było rozwiązaniem karkołomnym i społecznie niepożądanym.
Ustawodawca postanowił przeciąć ten „węzeł gordyjski”, a wprowadzona ustawa ma zadanie „zalegalizować” taką formę zatrudnienia, otaczając jednocześnie „Pomocników przy zbiorach” minimalną ochroną ze strony Państwa.
Jeżeli chodzi o samą regulacje to wskazać należy przede wszystkim, że ustawa dotyczy wszystkich pracowników którzy świadczą pomoc na rzecz Rolników w zakresie pomocy przy zbiorach produktów rolnych należących do sektora o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. f, i oraz n rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.4)), a także pozostałych ziół i roślin zielarskich, zwanych dalej „chmielem, owocami, warzywami, tytoniem, ziołami i roślinami zielarskimi”, w określonym miejscu w gospodarstwie rolnika i przez określony czas, a rolnik do zapłaty umówionego wynagrodzenia za świadczoną pomoc.
Umowa powinna być zawarta na piśmie i nie podlega przepisom określonym w Kodeksie Pracy.
Ponadto ustawa reguluje także szczegółowy zakres czynności, które definiują przedmiot umowy o pomocy przy zbiorach, wśród których ustawodawca wyróżnił następujące czynności:
a) zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich;
b) usuwanie zbędnych części roślin;
c) klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Co do zasady, Rolnik zobowiązany jest zgłosić Pomocnika do ubezpieczeń w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy przy zbiorach, ale nie później niż przed upływem okresu, na który zawarta została ta umowa na formularzu zgłoszeniowym.
Wśród nowości należy również wyróżnić możliwość zawierania umowy przy pomocy przy zbiorach na okres nie dłuższy niż 180 dni. Każdorazowo przed zawarciem umowy, Rolnik powinien uzyskać jednak oświadczenie od Pomocnika zawierającego informację, o liczbie dni w danym roku kalendarzowym przez jakie świadczył pomoc przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich, na podstawie umów o pomocy przy zbiorach zawartych z innymi rolnikami.
Strony mają również prawo do wypowiedzenia umowy. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem 1 dnia, w którym została wypowiedziana, chyba że strony postanowiły inaczej.
Podkreślić należy, że ustawodawca wbrew oczekiwaniom nie zaproponował żadnego wzoru umowy, który mógłby posłużyć Rolnikom jako „gotowy” dokument dla potrzeb usankcjonowania stosunków prawnych z Pomocnikami.
Zamiast tego, Ustawodawca pozostawił kontrahentom pewnego rodzaju dowolność opartą na zasadzie swobody kontraktowania, nie mnie jednak ograniczył tą swobodę poprzez określenie minimalnych wymogów, jakie tego typu umowy winny spełniać aby nadać im walor ważności – essentialia negotii umowy.
Brak którekolwiek z tych elementów, może spowodować, że zawierane przez Rolników umowy z Pomocnikami z uwagi na brak spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek, mogą okazać się z mocy samego prawa nieważne.
Dlatego też, Rolnik zatrudniając nowych pracowników sezonowych, mając na względzie „zawirowania” związane z implementacją nowych przepisów, winien dołożyć szczególnej staranności na etapie konstruowania przyszłych umów, które winny odpowiadać wymogom stawianym przez nową ustawę.
.
** Autor niniejszej publikacji zastrzega, że artykuł ma na celu jedynie przybliżenie problematyki prawnej związanej z zasadami zawierania umów o pomocy przy zbiorach w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, nie stanowi on porady prawnej ani opinii prawnej, i dlatego też autor nie odpowiada za jego treść w zakresie, w jakim osoby trzecie mogły doznać szkody, podejmując czynności na podstawie uzyskanych informacji, a także wpisów i komentarzy.
W tej sytuacji, dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz ważności zawieranych stosunków prawnych, autor rekomenduje skorzystanie z pomocy prawnej świadczonej przez Radcę Prawnego lub Adwokata.
W celu uzyskania pomocy prawnej lub nawiązania stałej współpracy proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy:
Law Code – Norbert Glinicki – tel. 501 272 538
e-mail: norbert@lawcode.pl
