Nielegalne pestycydy – rosnące zagrożenie

Bezpieczne stosowanie środków ochrony roślin to jeden z kluczowych warunków prowadzenia nowoczesnego i odpowiedzialnego rolnictwa. Ostatnio media opisywały działania Policji i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (WIORiN) w powiecie grójeckim, które pokazują, że niestety na rynku wciąż pojawiają się nielegalne pestycydy, które stanowią poważne zagrożenie nie tylko dla środowiska i zdrowia ludzi, ale także dla samych upraw.

Nielegalne pestycydy – rosnące zagrożenie

W jednym z gospodarstw w gminie Pniewy funkcjonariusze Policji wspólnie z inspektorami WIORiN ujawnili blisko 11 ton środków ochrony roślin niewiadomego pochodzenia o czarnorynkowej wartości ok. 6 milionów złotych. Zabezpieczone preparaty miały etykiety w językach obcych, brakowało im wymaganych ostrzeżeń i oznakowań, a także informacji potwierdzających dopuszczenie ich do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Znaleziono również hurtowe ilości etykiet i opakowań, co wskazuje na możliwość prowadzenia działalności konfekcyjnej na dużą skalę.

Dlaczego nielegalne środki ochrony roślin są niebezpieczne?

Stosowanie środków ochrony roślin niewiadomego pochodzenia może prowadzić do:

• skażenia gleby, wód i powietrza,
• zagrożenia zdrowia ludzi i zwierząt,
• obniżenia jakości i wartości handlowej plonów,
• uszkodzeń roślin wskutek fitotoksyczności,
• nieefektywnej ochrony przed agrofagami, co może wymagać ponowienia zabiegów innymi preparatami.

Nielegalne środki nie są badane ani rejestrowane, a więc nie wiadomo, jaka jest ich skuteczność i toksyczność.

Zasady zakupu i stosowania środków ochrony roślin w Polsce

Aby zapobiegać takim zagrożeniom, obowiązujące przepisy jasno określają, jak rolnicy mogą legalnie nabywać i stosować środki ochrony roślin:

1. Zakup tylko w autoryzowanych punktach sprzedaży

Środki ochrony roślin można kupować wyłącznie w zarejestrowanych sklepach, które posiadają zezwolenie na ich sprzedaż. Produkty muszą mieć etykietę w języku polskim oraz być dopuszczone do obrotu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

2. Wymóg przeszkolenia

Rolnik stosujący środki ochrony roślin musi posiadać aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie ich stosowania. Szkolenia te są obowiązkowe i powinny być odnawiane co 5 lat.

3. Przestrzeganie zasad stosowania

Zabiegi powinny być wykonywane zgodnie z instrukcją zawartą na etykiecie – z zachowaniem odpowiednich dawek, terminów, karencji oraz ochrony zdrowia ludzi i środowiska.

4. Prowadzenie dokumentacji

Rolnicy mają obowiązek dokumentowania każdego zabiegu z użyciem środków ochrony roślin – m.in. daty, rodzaju środka, dawki i celu zabiegu.

5. Bezpieczne przechowywanie i utylizacja

Środki należy przechowywać w zamkniętych i odpowiednio oznaczonych miejscach, z dala od żywności i pasz. Puste opakowania muszą być przekazywane do utylizacji zgodnie z opisem na ich etykiecie (w większości przypadków poprzez zwrot do punktu zakupu).

Wspólna odpowiedzialność za bezpieczeństwo

Przykład z Grójca pokazuje, jak istotna jest współpraca Policji, służb kontrolnych i samych rolników w eliminowaniu z rynku nielegalnych produktów. Wszelkie podejrzenia dotyczące nielegalnych środków powinny być niezwłocznie zgłaszane odpowiednim służbom.

Pamiętajmy – odpowiedzialne stosowanie środków ochrony roślin to nie tylko obowiązek prawny, ale i moralny. Chronimy w ten sposób zdrowie swoje, konsumentów oraz swoje uprawy i środowisko naturalne, które jest fundamentem przyszłości rolnictwa.