Polskie sady przechodzą znaczące zmiany, a dane z lat 2017 i 2023 pokazują, że producenci dostosowują się do wymagań rynku. Analiza struktury wiekowej, gęstości nasadzeń i popularności poszczególnych odmian pozwala zrozumieć, w którym kierunku zmierza krajowe sadownictwo.
Sady jabłoniowe: Wiek i gęstość nasadzeń
W 2023 roku, podobnie jak w 2017, dominowały sady w wieku 5–14 lat, które odpowiadały za blisko 55% upraw. Wzrost ich udziału o 3,6 p.proc. potwierdza, że to właśnie te produktywne plantacje stanowią siłę napędową polskiej produkcji jabłek. Równocześnie zauważalny jest spadek znaczenia najstarszych drzew (powyżej 25 lat), co świadczy o stopniowej wymianie starych, mniej wydajnych nasadzeń.
Coraz wyraźniej widać też zwrot ku intensyfikacji produkcji. Udział sadów o dużej gęstości nasadzeń (1600–3199 drzew/ha i powyżej 3200 drzew/ha) wzrósł do 57% w 2023 roku, w porównaniu do 47,3% w 2017. To wyraźny sygnał, że tradycyjne, ekstensywne metody uprawy (400–1599 drzew/ha) są stopniowo zastępowane przez bardziej efektywne systemy.
Struktura odmianowa: Od Idareda po Galę
Choć polskie sady nadal w dużej mierze opierają się na sprawdzonych odmianach, to w ostatnich latach na znaczeniu zyskują te, które lepiej odpowiadają na potrzeby konsumentów i rynków eksportowych.
Najpopularniejsze odmiany:
- Idared – 20,1% udziału, jego popularność powoli spada.
- Jonagold i Szampion – utrzymują silną pozycję, choć również zanotowały niewielkie spadki.
- Gloster – wyraźnie traci na znaczeniu, jego udział spadł o 1,8 p.proc.
Rosnące gwiazdy:
- Gala – jej udział wzrósł o 4,1 p.proc. do 9,1%, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu odmianami o wysokiej wartości komercyjnej.
- Golden Delicious – zyskuje na popularności, jego udział zwiększył się o 1,6 p.proc. do 6,7%.
Producenci stawiają na odmładzanie sadów, zwiększanie intensywności produkcji i uprawę odmian, które zapewniają większą opłacalność.
Dane: GUS
