Zbliżająca się fala upałów stanowi poważne zagrożenie dla polskich sadów. Po kapryśnej wiośnie, pełnej susz, przymrozków i nadmiernych opadów, drzewa owocowe są już osłabione. Intensywne upały, następujące po chłodniejszym okresie, mogą wywołać u roślin stres fizjologiczny, którego efektem są nieodwracalne oparzenia słoneczne na owocach.
Oparzenia słoneczne – rosnący problem w sadach
Oparzenia słoneczne nie są już rzadkością w sadach, a ich częstotliwość wzrasta z roku na rok. Zmiany klimatyczne, które przynoszą gwałtowne zmiany pogody, mają na to ogromny wpływ. Coraz popularniejsze intensywne nasadzenia na karłowych podkładkach, choć wydajne, często nie zapewniają owocom wystarczającej ochrony przed słońcem ze względu na mniejszą masę liściową. Niestety, pierwsze oznaki oparzeń zaobserwowano również w Polsce. Uszkodzone owoce tracą wartość handlową, co oznacza straty finansowe dla producentów.
Jak powstają oparzenia i jak im zapobiegać?
Oparzenia pojawiają się, gdy zdolność owocu do chłodzenia się poprzez transpirację (odparowywanie wody) jest zaburzona. W upalne dni, zwłaszcza przy niedoborze wody w glebie, temperatura skórki jabłka może być o kilkanaście stopni wyższa niż temperatura otoczenia. Gdy transpiracja jest nieskuteczna, owoc nie jest w stanie się ochłodzić, co prowadzi do uszkodzeń.
Objawy oparzeń są łatwe do rozpoznania: na nasłonecznionej stronie jabłka pojawiają się kremowo-białe plamy, które z czasem brązowieją. W skrajnych przypadkach uszkodzeniu ulega również miąższ, który ciemnieje i staje się gąbczasty, dyskwalifikując owoc z dalszej sprzedaży.
Kluczem do ochrony jest profilaktyka. Ponieważ uszkodzonych owoców nie da się już uratować, należy zwiększyć odporność jabłoni na stres związany z wysokimi temperaturami. Działania profilaktyczne powinny koncentrować się na:
- Wzmacnianiu roślin: Stosowanie preparatów na bazie ekstraktów algowych może pomóc drzewom w radzeniu sobie ze stresem cieplnym.
- Odpowiednim dokarmianiu: Jabłka z niską zawartością wapnia są bardziej podatne na oparzenia, co podkreśla znaczenie właściwego nawożenia.
- Prawidłowej agrotechnice: Zbyt wczesne cięcie letnie, które odsłania owoce, może zwiększyć ryzyko poparzeń.
Oprysk glinką kaolinową to popularny sposób na ochronę jabłek przed uszkodzeniami słonecznymi. Niestety, ma też swoje wady. Resztki glinki są trudne do usunięcia, a to może stanowić problem przed zbiorem.
Zabielanie jabłek ma szereg korzyści:
- Redukcja temperatury owoców: Biała powłoka, niczym filtr, odbija promienie słoneczne, co sprawia, że temperatura jabłek pozostaje niższa.
- Ograniczenie parowania: Powłoka pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia owoców, co ma kluczowe znaczenie dla ich jakości i jędrności.
