W związku z wystąpieniem KRIR w sprawie problemów rolników z prowadzeniem działalności rolniczej oraz stworzenia systemowych rozwiązań dotyczących prowadzenia produkcji rolnej przedstawiam następujące stanowisko, resort rolnictwa zwrócił uwagę, że kwestia uciążliwości działalności rolniczej związana jest raczej z cywilistyczną kwestią wykonywania prawa własności.
Zdaniem resortu rolnictwa, wprowadzenie reformy planowania przestrzennego przyczyni się do zmniejszenia konfliktów na obszarach wiejskich poprzez wskazanie terenów na których jest prowadzona działalność rolnicza i jednocześnie objętych zakazem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Zgodnie bowiem z art. 144 k.c. „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”. To więc do sądów powszechnych (w przypadku sporu) każdorazowo będzie należała ocena co jest immisją ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
Niemniej jednak, w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, dalej „Ustawa”, funkcjonują już uregulowania, które w istotny sposób ograniczają (a w praktyce w wielu przypadkach wyłączają), nabywanie nieruchomości rolnych przez osoby niezwiązane z rolnictwem a więc osoby, które potencjalnie mogą podejmować działania zakłócające działalność rolniczą.
Przede wszystkim, aby kupić nieruchomość rolną o pow. 1 ha i większej, trzeba być rolnikiem indywidualnym (art. 2a ust. 1 Ustawy). „Nierolnicy”, nieruchomość rolną mogą natomiast nabyć pod warunkiem wcześniejszego uzyskania zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Z kolei zgoda taka uzależniona jest m. in. od zobowiązania się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej (art. 2a ust. 4 pkt i lit. b i pkt 2 lit b Ustawy), a następnie faktycznego jej prowadzenia przez 5 lat (art. 2b ust. 1 Ustawy). W przypadku natomiast, gdy „nierolnik” zamierza nabyć nieruchomość rolną o pow. 0,3-0,99 ha, to istotnym ograniczeniem dla niego jest konieczność liczenia się z możliwością nabycia takiej nieruchomości, w trybie pierwokupu, przez KOWR działający na rzecz Skarbu Państwa (art. 3 ust. 4 Ustawy). Dopiero zatem nabycie przez „nierolnika” nieruchomości rolnej o pow. mniejszej niż 0,3 ha odbywa się bez żadnych ograniczeń (art. 1a pkt 1 lit. b Ustawy).
Ponadto, konflikty pomiędzy mieszkańcami obszarów wiejskich prowadzącymi działalność rolniczą a napływowymi mieszkańcami wsi często wynikają z przenikania się zabudowy zagrodowej i jednorodzinnej, co z kolei jest konsekwencją braku odpowiedniego planowania przestrzennego.
Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii prowadzi intensywne prace nad reformą systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Nowa ustawa ma zawierać skuteczne regulacje gwarantujące ochronę interesu społeczności lokalnych, które stopniowo będą przybliżać do ładu przestrzennego. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii dostrzega odmienne wyzwania stające przed gospodarowaniem przestrzenią na wsi i w miastach, dlatego zwróciło się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o współpracę w zakresie wypracowania optymalnych regulacji planistycznych dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej na terenach wiejskich. Jedną z propozycji zmian w systemie planowania jest wprowadzenie planów urządzeniowo-rolnych gminy.
Plan urządzeniowo-rolny gminy jest opracowaniem planistycznym, rozwijającym zagadnienia uznane za priorytetowe w opracowaniach strategicznych. W szczególności porusza problematykę związaną z rolnictwem, a także ochroną środowiska naturalnego oraz z turystyką i rekreacją. Plan zawiera analizę stanu istniejącego rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz problematykę, która na nią pośrednio lub bezpośrednio oddziałuje.
źródło: krir.pl
