„Innowacyjne technologie uprawy truskawki w systemie rynnowym i pod daszkami” to temat zorganizowanego 8 września 2022 r. wyjazdu studyjnego do Krakowa. Grupę 25 uczestników wyjazdu stanowili producenci truskawki, rolnicy zainteresowani uprawą truskawki, specjaliści i doradcy z ŚODR oraz nauczyciele Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Sandomierzu.
Wykłady
Część wykładowa odbyła się w auli Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
„Warunki uprawy truskawki w systemie bezglebowym pod daszkami – szanse i zagrożenia” – to temat pierwszego wykładu, który przedstawiła dr hab. inż. Monika Bieniasz, prof. URK. Prelegentka podkreśliła, że na sukces w uprawie truskawki składają się: dobre stanowisko, zdrowa sadzonka, odpowiednie nawożenie i ochrona roślin oraz prawidłowe zapylenie. Są dwa typy truskawek – truskawki dnia długiego, owocujące jednokrotnie w czasie sezonu oraz neutralne na długość dnia, to odmiany powtarzające owocowanie np. Amandine, Evie II, San Andreas, Murano, Albion. W sterowanej uprawie w rynnach truskawki sadzone są w podłożu kokosowym, dzięki czemu eliminuje się problemy związane z grzybowymi chorobami odglebowymi. Ważną zaletą podłoży inertnych jest możliwość precyzyjnego żywienia mineralnego roślin, co ma pozytywny wpływ na wysokość i jakość plonu. Dobre zapylenie można zapewnić wprowadzając trzmiele, wtedy owoce będą wyrównane i kształtne. Uprawa w tunelach zapewnia odpowiednie warunki termiczne, a tym samym prawidłowy wzrost roślin. Możliwy do uzyskania plon wynosi 20-30 t/ha, a nawet 50 t/ha. Bardzo ważne jest schłodzenie owoców do 4 stopni C, do 1 godziny po zbiorze.
Drugi wykład pt. „Wpływ warunków przechowywania na jakość i trwałość truskawek powtarzających owocowanie” wygłosił dr hab. Jan Błaszczyk z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Przedstawił on wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach projektu zrealizowanego przez firmę Stanflex – Polski Instytut Truskawki we współpracy z Uniwersytetem Rolniczym pt. „Opracowanie optymalnego, innowacyjnego modelu uprawy truskawki powtarzającej owocowanie uprawianej w nowoczesnych systemach pod daszkami na bazie podłoża bezglebowego”. Doświadczenia prowadzone były w Tyńcu, gdzie założono tego typu uprawy truskawki w rynnach na matach kokosowych. Testowano odmiany San Andreas, Albion i Murano. W ochronie przed chorobami i szkodnikami stosowano standardową ochronę zarejestrowanymi preparatami chemicznymi oraz ochronę preparatami ekologicznymi takimi jak: Polyversum WP, Prestop WP, Serenade ASO. Testowano warunki przechowywania truskawek do 7 dni w temperaturze 2°C, wilgotność powietrza 90-92%, w chłodni zwykłej, w modyfikowanej i kontrolowanej atmosferze 15% CO2 i 5% O2. Po przeprowadzeniu badań stwierdzono, że owoce zebrane najpóźniej w porównaniu do zebranych wcześniej charakteryzowały się wyższą jędrnością, wyższą zwartością ekstraktu, wyższym stosunkiem zwartości ekstraktu do kwasowości. Mniejsza była kwasowość i niższa intensywność oddychania. Truskawki przechowywane w modyfikowanej i kontrolowanej atmosferze w porównaniu do normalnej atmosfery odznaczały się lepszym wyglądem, wyższą jędrnością, mniejsze były straty masy, mniej były wrażliwe na gnicie. Wykazano też, że worki Xtend dzięki efektowi modyfikowanej atmosfery i uwalnianiu nadmiaru wilgoci mogą być przydatne do krótkotrwałego przechowywania truskawek.
Kolejnym prelegentem był dr hab. Jacek Nawrocki z UR w Krakowie, który przedstawił temat: „Możliwości ekologicznej ochrony truskawki w uprawach bezglebowych”. Czynniki wpływające na zdrowotność upraw truskawki to: jakość sadzonek, odpowiednie stanowisko i właściwa lokalizacja, brak zachwaszczenia, monitoring plantacji w czasie wegetacji poprzez systematyczne lustracje, prawidłowe odżywianie roślin, dostęp wody oraz łagodzenie stresów termicznych. Wykładowca przedstawił objawy, szkodliwość, profilaktykę i zwalczanie groźnych chorób truskawki takich jak szara pleśń, mączniak prawdziwy truskawki, antraknoza truskawki, biała plamistość liści, czerwona plamistość liści, zgnilizny powodowane przez grzyby z rodzaju Fusarium i Alternaria, fuzaryjne zgnilizny korzeni, werticilioza truskawki, zgnilizna korony truskawki. Groźnym patogenem jest również fitoplazma powodująca zielenienie kwiatów. Szkodniki zagrażające plantacjom truskawki to: przędziorek chmielowiec, zmieniki, kwieciak malinowiec, mszyce, a także muszka plamoskrzydła. Podkreślał, że ważne przy zwalczaniu szkodników jest stosowanie metod integrowanych, czyli łączne stosowanie wszystkich dostępnych metod, w tym niechemicznych.
Wizyta na plantacji
Po wykładach uczestnicy wyjazdu studyjnego razem z wykładowcami udali się do miejscowości Czechy, w gminie Słomniki koło Krakowa, gdzie można było obejrzeć te nowoczesne systemy uprawy. Ogromne przedsięwzięcie, jakim jest kompleks zblokowanych 97 tuneli foliowych na powierzchni 8 hektarów zrobiło na wszystkich uczestnikach ogromne wrażenie. Gospodarz obiektu Dariusz Malakopowiedział, jak powstawały te nowoczesne obiekty tunelowe do produkcji truskawek. Na inwestycję w budowę takich obiektów zdecydowała się w 2021 roku firma Amplus, obecnie to drugi rok produkcji. Ogromne tunele wyposażone są w automatyczne wietrzenie, komputerowe sterowanie zapewnia możliwość szybkiej reakcji w przypadku zmiany warunków atmosferycznych. Uprawa truskawki prowadzona jest w wiszących rynnach w podłożu kokosowym, na długości 1 m rośnie 6-8 roślin. Odmiany powtarzające owocowanie sadzone są od drugiej połowy marca do końca kwietnia, aby zapewnić ciągłość i stałą podaż w sezonie zbiorów. Komputerowo sterowane jest też mineralne odżywianie roślin, skład pożywki dopasowuje się do fazy wegetacyjnej roślin. W ochronie roślin stosowane są preparaty biologiczne i chemiczne. Na podłożu tuneli wyłożona jest biała tkanina. Zbiory owoców rozpoczynają się w maju i trwają nieprzerwanie do końca października, a przy sprzyjającej pogodzie – do początku listopada. Najpierw dojrzewają owoce odmian wczesnych, a następnie w fazę owocowania wchodzą odmiany powtarzające, które zapewniają ciągłość zbiorów i podaż owoców do końca sezonu. Z odmian powtarzających owocowanie uprawia się: Murano, San Andreas i Hademar. W okresie pełni zbiorów zatrudnia się nawet 80 pracowników. Zebrane owoce są przewożone są do pakowni, gdzie następuje ich schłodzenie, sortowanie i pakowanie do różnych opakowań jednostkowych. Głównymi odbiorcami owoców są sieci handlowe, takie jak Lidl czy Dino. Certyfikat GLOBALGAP potwierdza dobrą jakość produkcji i zapewnia jego identyfikowalność. Ciekawostką jest to, że firma Amplus od 2022 roku realizuje projekt mający na celu zaprojektowanie i skonstruowanie zespołu robotów mobilnych do zbioru truskawek w uprawach rynnowych. Mają nadzieję, że w przyszłości zastąpią one ludzi przy zbiorze tych smacznych owoców.
Rolnicy i uczestnicy wyjazdu zadawali gospodarzowi dużo pytań, na które pan Dariusz chętnie odpowiadał.
Wyjazd studyjny pozwolił na wymianę doświadczeń i nawiązanie kontaktów między producentami truskawki, nawiązanie współpracy z przedstawicielami nauki, a także poszerzenie wiedzy na temat innowacyjnych technologii uprawy truskawki w systemie rynnowym w uprawie pod osłonami. Mam nadzieję, że pozyskana wiedza będzie wykorzystana przez producentów przy wprowadzaniu tych innowacyjnych systemów w swoich gospodarstwach.
Wszystkim uczestnikom wyjazdu studyjnego serdecznie dziękuję za udział.
Wyjazd studyjny „Innowacyjne technologie uprawy truskawki w systemie rynnowym i pod daszkami” został zorganizowany w ramach projektu opracowanego przez Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” PROW na lata 2014-2020.
Wiesława Kaczorek
źródło: ŚORD MODLISZEWICE / https://www.sodr.pl/informacje-branzowe/index
