Agrotechniczne aspekty ograniczania przemienności owocowania jabłoni w Polsce.
dr hab. Magdalena Kapłan (Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie)
Warunkiem regularnego owocowania i produkcji owoców dobrej jakości są właściwe proporcje wzrostu wegetatywnego drzew i liczby wytwarzanych owoców. Jest to możliwe wówczas, gdy drzewo rodzi tyle owoców, ile może prawidłowo odżywić. Skłonność do przemiennego owocowania jest uwarunkowana genetycznie. Pod względem regularności owocowania odmiany jabłoni można podzielić na trzy grupy: owocujące corocznie, skłonne do przemiennego owocowania i owocujące typowo przemiennie. Wiele obecnie uprawianych odmian ma wrodzoną skłonność do nadmiernego zawiązywania jabłek i tym samym wejścia w przemienność owocowania. Obfite zawiązanie owoców oraz obciążenie drzew może być przyczyną słabego wyrośnięcia jabłek, nawet w przypadku wielkoowocowych odmian. Duża liczba pąków kwiatowych, kwiatów, zawiązków, które samoistnie nie opadną w trakcie naturalnego opadu czerwcowego, uniemożliwiają utworzenie się pąków kwiatowych na rok następny, co w konsekwencji prowadzi do tego, że drzewo nie kwitnie i nie owocuje.
Brak plonu w roku kolejnym determinuje wejście drzew w tzw. cykl przemiennego owocowania, który będzie trwał do momentów przerwania. Z praktycznego punktu widzenia należy zapobiegać takim zjawiskom, gdyż wyprowadzenie drzew z cyklu przemienności owocowania może być trudne. Zabieg przerzedzania zawiązków w roku obfitego owocowania jest konieczny dla zapewnienia regularnego, corocznego plonowania i uzyskania owoców odpowiedniej kości. Wczesne usunięcie zawiązków wkrótce po kwitnieniu stymuluje obfite zawiązanie się paków kwiatowych na rok następny. Inna przyczyną wejścia drzew w przemienność owocowania mogą być niesprzyjające warunki pogodowe, w tym przede wszystkim znaczne spadki temperatury zimą oraz przymrozki wiosenne, które mogą inicjować przemienność owocowania całych drzew lub częściowo np. w obrębie korony drzewa.
Istotną rolę w opadaniu i utrzymywaniu się owoców odgrywają hormony roślinne. Racjonalne stosowanie egzogennych aplikacji systematycznymi hormonami roślinnymi pozwalają regulować liczbę kwiató lub/i zawiązków oraz stopień zawiązania owoców, jak np. opryskiwanie giberelinami, które pozwala zwiększyć procent zawiązków owocowych utrzymujących się na drzewie, lub auksynami, które nasila lub hamuje opadanie zawiązków zależnie od stężenia preparatu i terminu zabiegu.
Do zabiegów agrotechnicznych, które ograniczają przemienność owocowania jabłoni i tym samym wpływają na ich regularność owocowania, zaliczyć możemy zabiegi przerzedzania zawiązków: ręczne, chemiczne i mechaniczne, stosowanie regulatorów wzrostu w warunkach stresowych, w tym również retardantów, racjonalne nawożenie i ochrona, cięcie korzeni i drzew. Czynnikami biologicznymi pozwalającymi ograniczyć problem przemienności owocowania jest właściwy dobór odmiany i podkładki.
źródło: Materiały konferencyjne X Targów Sadownictwa i Warzywnictwa TSW 2020
