Niskie zbiory owoców w 2024 skutkują spadkami w produkcji przetworów. W sez. 2023/24 wzrosła wartość eksportu jabłek przy spadku wolumenu. Zmalał również eksport soku jabłkowego.
ZBIORY JBAŁEK NAJNIŻSZE OD 2019
Niekorzystne uwarunkowania pogodowe (przymrozki i gradobicia) przełożyły się ujemnie na krajową produkcję owoców. Według GUS zbiory owoców drzew zmalały o 17% r/r. Głównym czynnikiem będą niższe o 17% r/r tegoroczne zbiory jabłek, po 9-proc. spadku odnotowanym w 2023.
WAPA oszacowała w sierpniu, że unijne zbiory jabłek zmniejszą się o 11% r/r. Poza Polską, mniejszych zbiorów oczekuje się wNiemczech (-16%). W Czechach i na Węgrzech, spadki mogą sięgnąć kilkudziesięciu %. Zmniejszy się również produkcja w Mołdawii i na Ukrainie. Wzrosnąć mogą natomiast zbiory jabłek w Chinach (o 4% r/r do 38 mln t, za S&P Global), które są największym na świecie producentem tych owoców i kluczowym eksporterem soku.
Niższe krajowe zbiory owoców mają odzwierciedlenie w obniżonej podaży przetworów, w tym mrożonych owoców. Z danych GUS wynika, że ich produkcja w zakładach zatrudniających co najmniej 50 os., łącznie w cze-wrz’24, była niższa o 22% r/r – dla przypomnienia, na okres tych 4 mies. przypada ok. 60% rocznej produkcji mrożonek owocowych. W szacunkach zbiorów GUS szczególną uwagę zwraca silny, bo 27-proc. spadek krajowej produkcji porzeczek czarnych oraz 20-proc. spadek zbiorów malin.
WYŻSZA WARTOŚĆ EKSPORTU JABŁEK I NIŻSZA SOKÓW
Polski eksport jabłek w sez. 2023/24 (wrz-sie) zamknął się wolumenem 792 tys. t, tj. niższym o 4,7% r/r choć jego wartość w EUR zwiększyła się aż o 20% do 443 mln EUR. Największe spadki w masie towaru odnotowano w sprzedaży na Węgry (-57%), po znaczącym ubiegłorocznym wzroście, i do Egiptu (-38% r/r), który jeszcze w sez. 2021/22 był największym rynkiem zbytu dla polskich jabłek (obecnie 5.). Wzrosły wysyłki jabłek do Niemiec, Holandii i Czech.
Gorsze wyniki odnotowano w eksporcie koncentratu soku jabłkowego – wolumen sprzedaży w sez. 2023/24 zmalał oblisko 26% r/r, a jego wartość o 9% r/r. Wyraźnie zmniejszyła się sprzedaż do USA (-73%), co wiązało się z większą obecnością Chin na tym rynku (wzrost importu w okresie sty-sie’24 o 52% r/r). Popyt na sok jabłkowy z Polski w UE ograniczały z kolei zwiększone dostawy z Turcji i Ukrainy, ale również z Chin oraz Mołdawii.
Niższa podaż jabłek i tym samym produkcja soku jabłkowego sprzyja podwyżkom cen. We wrześniu ceny skupu jabłek deserowych były wyższe aż o 75% r/r (za IERiGŻ-PIB), podobnie jak w przypadku jabłek do przetwórstwa. Z kolei według danych S&P Global, ceny zagęszczonego sokujabłkowego z Polski we wrześniu osiągnęły poziom 2,55 EUR/kg tj. wyższy o 55% r/r.
Oczekujemy, że roczna dynamika ceny owoców będzie utrzymywać się na dodatnim poziomie do końca 1h25. Niska podaż może sprzyjać wzrostom cen powyżej sezonowego wzorca. Owoce będą kategorią, która prawdopodobnie w największym stopniu będzie ciągnęła w górę inflację żywności w najbliższych miesiącach.
