dr Andrzej Soska
Uzyskiwanie regularnych plonów owoców wysokiej jakości jest warunkiem utrzymania rentowności w produkcji jabłek. Cięcie drzew jest ważnym zabiegiem regulującym owocowanie. Innym istotnym celem tego zabiegu jest poprawa jakości owoców. W obecnych czasach trudno jest te aspekty rozpatrywać oddzielnie. Przystępując do cięcia, powinniśmy wyróżnić dwie główne grupy odmian – odmiany o skłonności do przemienności owocowania oraz odmiany owocujące regularnie.
Do tej pierwszej grupy zaliczamy przede wszystkim triploidy – Jonagold, 'Mutsu’ i 'Boskoop’, a z diploidów – 'Ligol. Drzewa tych odmian jednego roku kwitną obficie, kolejnego – już mniej. Do regularnie owocujących zaliczamy większość odmian diploidalnych, np. 'Gala’, Šampion’, 'Golden Delicious’, 'Idared, 'Pinova’ itp. W tym przypadku mamy do czynienia z reguły z obfitym corocznym kwitnieniem. Aby uzyskiwać regularne plony i wysoką jakość owoców, cięcie musi być wykonane w sposób umiejętny z uwzględnieniem charakteru owocowania danej odmiany.
Cięcie odmian o skłonności do przemienności owocowania
Przed przystąpieniem do cięcia kwater tych odmian, należy przede wszystkim ocenić, czy jest to rok z małą czy dużą liczbą pąków kwiatowych. Jeżeli obserwujemy mało liczne pąki, to przede wszystkim należy wykonywać cięcie słabsze, zachowując możliwie jak największą liczbę pąków.
W takiej sytuacji:
- usuwamy tylko kilka najgorszych gałęzi i pędów w całości (pozostawiając czop). Eliminujemy przede wszystkim gałęzie i pędy: mające charakter typowo wegetatywny (praktycznie brak pąków kwiatowych), których średnica przekracza 50% średnicy przewodnika, wyrastające pod zbyt ostrym kątem, pędy jednoroczne niezakończone pąkiem kwiatowym,
- jednoroczne przedłużenie przewodnika oraz konarów dolnego piętra skracamy „na klik”, czyli w jednorocznym przyroście,
- gałęzi i pędów wyrastających z przewodnika powyżej dolnego piętra w takim roku nie skracamy „na klik” – staramy się zachować jak najwięcej pąków na końcach jednorocznych przyrostów,
- cięcie szczegółowe w obrębie gałęzi wykonujemy w bardzo ograniczonym zakresie.
W roku słabego kwitnienia należy też stosować zabiegi agrotechniczne ograniczające siłę wzrostu oraz poprawiające zawiązanie – cięcie korzeni, opryskiwanie regulatorami wzrostu – Regalis, gibereliny. Kolejny rok to rok z dużą (większą) liczbą pąków. Pąki kwiatowe znajdują się nie tylko na starszym drewnie, ale też wzdłuż pędów jednorocznych. Trzeba mieć świadomość, że to właśnie obfite kwitnienie i owocowanie na pędach jednorocznych jest w dużej mierze przyczyną zawiązania mniejszej liczby pąków kwiatowych na rok kolejny.
W takim sezonie:
- tniemy mocno,
- eliminujemy nadmiar gałęzi pozostawiony w roku poprzednim,
- skracamy „na klik” przewodnik oraz konary dolnego piętra,
- „na klik” skracamy również gałęzie powyżej dolnego piętra (z wyjątkiem tych tworzących ostry kąt z przewodnikiem) – jest to bardzo ważny element – usuwając część jednorocznego przedłużenia gałęzi, zmniejszamy liczbę kwiatów i zawiązków w roku cięcia, ale w wyniku reakcji drzewa uzyskujemy 2-3 mocne pąki na rok kolejny,
- w obrębie konarów dolnego piętra możemy wykonać trochę więcej cięcia szczegółowego.
Cięcie odmian regularnie zawiązujących pąki kwiatowe
Cięcie zimowe drzew z tej grupy rozpatrujemy jako pierwszy etap przerzedzania. Drzewa tniemy mocno, aby zredukować nadmiar pąków kwiatowych, przede wszystkim tych na pędach jednorocznych, ponieważ z tych pąków wyrastają owoce gorszej jakości.
- tniemy mocno,
- eliminujemy nadmiar gałęzi i pędów jednorocznych,
- skracamy „na klik” przewodnik, konary dolnego piętra oraz gałęzie powyżej dolnego piętra (z wyjątkiem tych tworzących ostry kąt z przewodnikiem),
- pędy jednoroczne wyrastające poziomo z przewodnika też mogą być skrócone (nie przycinamy pędów jednorocznych wyrastających z przewodnika pod ostrym kątem),
- w obrębie konarów dolnego piętra wykonujemy cięcie szczegółowe: zbyt długie dwuletnie (lub starsze) rozgałęzienia są usuwane na czop lub skracane, zbyt długie jednoroczne rozgałęzienia są usuwane na czop.
Należy mieć świadomość, że są kwatery odmian triploidalnych, które kwitną i plonują regularnie i wtedy ich cięcie będzie zbliżone do cięcia grupy odmian regularnie owocujących. Z drugiej strony drzewa odmian 'Golden Delicious’, 'Gloster’ czy Idared’ w niektórych przypadkach potrafią zawiązać mniej lub nawet bardzo mało pąków.
15-16 stycznia 2020 roku Tragi Sadownictwa i Warzywnictwa. Wykład: Odpowiednie cięcie warunkiem stabilnego plonowania – dr Andrzeja Soski .
Czytaj również:
