Byliśmy z rolnikami od początku i kwestię poniesionych przez nich strat przedstawialiśmy na forum Unii Europejskiej już w maju – przypomniał minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski podczas dzisiejszej konferencji prasowej. – Bruksela przydzieliła Polsce 37 mln euro na pomoc dla rolników poszkodowanych w wyniku przymrozków i gradobić w sadach i winnicach – dodał minister. W konferencji uczestniczyli także wiceministrowie.
Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że Komisja Europejska bardzo szybko zareagowała na nasze prośby. 9 lipca 2024 r., na forum Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych – Produkty Ogrodnicze, Komisja Europejska poddała pod głosowanie projekt rozporządzenia wykonawczego przewidującego nadzwyczajne wsparcie finansowe dla sektora owoców i warzyw oraz sektora wina, poszkodowanych w związku z niekorzystnymi zdarzeniami klimatycznymi w Austrii, Czechach oraz Polsce wiosną br. Projekt w głosowaniu został poparty przez większość delegacji państw członkowskich.
Skala pomocy
Budżet pomocy unijnej alokowanej dla Polski wynosi 37 mln EUR, dla Czech 15 mln EUR, a dla Austrii 10 mln EUR. W przypadku Polski wsparcie zostanie skierowane do producentów winogron i innych owoców, którzy zostali poszkodowani w wyniku kwietniowych przymrozków oraz majowych gradobić.
– Sposób wdrożenia systemu wsparcia będzie podlegał notyfikacji do Komisji Europejskiej, a wypłaty wsparcia na rzecz rolników będą musiały zostać zrealizowane do 31 stycznia 2025 r. – poinformował minister Czesław Siekierski.
– Państwo członkowskie może powiększyć wysokość pomocy o 200 proc. kwoty z budżetu UE, w przypadku Polski o 74 mln EUR – uzupełnił minister.
– Szczegółowe rozwiązania będą musiały być notyfikowane do Komisji Europejskiej najpóźniej do 31 października br. i będą przyjęte w drodze rozporządzenia Rady Ministrów – podkreślił szef resortu rolnictwa.
Minister zwrócił uwagę, że do 15 czerwca 2025 r. jesteśmy zobowiązani przedstawić Komisji Europejskiej raport o realizacji wsparcia, w tym o sposobie, w jaki zapewniliśmy obiektywne i niedyskryminujące podejście. Podkreślił jednocześnie, że nie ma jeszcze ostatecznej wyceny strat, gdyż komisje szacujące straty jeszcze pracują i mamy jedynie dane okresowe.
Monitoring rynków
Sekretarz stanu Michał Kołodziejczak poinformował o powołaniu w MRiRW Zespołu ds. monitorowania rynków rolnych.
– Głównym zadaniem Zespołu jest bieżące alertowanie o zagrożeniach na poszczególnych rynkach rolnych – powiedział wiceminister.
Wiceminister Kołodziejczak poinformował, że będą na bieżąco gromadzone dane, w tym te przekazywane przez ośrodki doradztwa rolniczego.
– Na początek jest to rynek zbóż, a następnie objęte tym monitoringiem będą kolejne rynki – dodał wiceminister Michał Kołodziejczak.
Wiceminister zwrócił też uwagę, że odnotowany został rekordowy poziom eksportu zbóż na poziomie 12,5 mln ton, z czego pszenica stanowiła 8,5 mln ton, a kukurydza 4,5 mln ton.
Sekretarz stanu poinformował, że analizowane są także informacje dotyczące rynków zagranicznych i prognoz, jak te mówiące o zmniejszeniu zbiorów w Rosji i Ukrainie.
Dopłaty do zbóż
O działaniach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa poinformował sekretarz stanu Stefan Krajewski.
– Do Agencji wpłynęły wnioski opiewające na więcej środków, niż przeznaczone na ten cel 2,1 mld złotych – powiedział wiceminister Krajewski.
– Dlatego będzie zastosowany współczynnik redukcji, ale niebyt wysoki, 8-procentowy – dodał sekretarz stanu.
Wiceminister podkreślił, że głównym celem zastosowania mechanizmu dopłat miało być spowodowanie redukcji zapasów zbóż. To się udało i nadwyżki zostały wyeksportowane.
Wiceminister poinformował również, że uzyskaliśmy zgodę na przesunięcie 135 mln euro na modernizację gospodarstw, dzięki czemu dodatkowo 3300 rolników uzyska wsparcie na ten cel.
– W tym roku będzie jeszcze 17 naborów. Harmonogram jest już ustalony – dodał.
Walka z ASF
Sekretarz stanu Jacek Czerniak przedstawił z kolei krótką informację na temat sytuacji dotyczącej ASF i wsparcia producentów trzody chlewnej.
– Liczba ognisk ASF nie jest na tyle duża, aby podnosić alarm – uspokoił wiceminister Czerniak.
Sekretarz stanu zapewnił, ze Główny Lekarz Weterynarii na bieżąco prowadzi monitoring w tym zakresie i w pełni realizuje działania wynikające z unijnych i krajowych przepisów dotyczących zwalczania i zapobiegania ASF. Zwrócił uwagę, że bardzo ważne jest wsparcie producentów trzody chlewnej w zakresie bioasekuracji.
– Trwa nabór wniosków na to działanie. Wnioski przyjmowane są od 3 do 26 lipca br. – dodał wiceminister.
Wykorzystanie środków z KPO
Podsekretarz stanu Adam Nowak poinformował o zadaniach realizowanych ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Przekazał informację, że kontynuowana jest wymiana pokryć dachowych z eternitu.
– Zaakceptowane zostały wszystkie wnioski dotyczące budowy magazynów i silosów. To dobra wiadomość w kontekście stabilizacji rynku zbóż – powiedział wiceminister Nowak.
Podsekretarz stanu poinformował ponadto, że finalizowane są konsultacje z jednostkami samorządu terytorialnego w sprawie umów ramowych w kwestii wsparcia w zakresie działań wodno-kanalizacyjnych.
Polska Prezydencja
O głównych zagadnieniach polskiej Prezydencji poinformował dyrektor generalny MRiRW Bogusław Wijatyk.
– To ogromna szansa, aby na tak ważnym forum przedstawić te zagadnienia, na których nam najbardziej zależy – stwierdził dyrektor Wijatyk i wskazał, że do tych zagadnień należą kwestie dotyczące pozycji rolnika w łańcuchu żywnościowym, jego konkurencyjności, negocjacje akcesyjne z Ukrainą oraz regulacji zawartych w Europejskim Zielonym Ładzie, a także sprawy związane z transportem zwierząt.
